Gittikçe Güçlenen Bir Kalem
Öncelikle merhaba, kronolojik 
Fyodor Dostoyevski külliyatı okuma maratonumun 8. kitabına inceleme yazmadan önce yazarın kendisine olan saygımın her eserinde giderek arttığını belirtmek istiyorum. Dostoyevski'nin sürgün cezasından sonraki yazdığı eserlerde edebi kişiliğinin ve dilinin daha da gelişip güçlendiğini fark etmemek elde değil.
Dostoyevski'nin eserlerindeki hummalı kişiler ve hastalıklı ruh halleri kanıksanmış bir gerçek. Buna artık alıştım diyebilirim. Yaptığı ruh çözümlemeleri ve psikolojik tahlilleri gerçekten okunmaya değer. Kitapta aslında her dönemde olan, toplumda hor görülen, aşağılanan, yüzlerine bir kere bakılıp gülümsenmemiş yoksul insanların, belli bir şekilde yükselmiş küstah kişilerin bencilce hesaplarıyla ezilişine, yok sayılmasına şahit oluyoruz.
Amatör bir yazar olan Vanya ile başlıyor kitap, daha sonra onun karşılıksız aşkı, sevdiği kadının başka bir delikanlıya tutulmasıyla devam ediyor. Okuyanlar bilir 1846'da yazdığı İnsancıklar'a ve 1848'de yazdığı Beyaz Geceler'e konu olarak çok benziyor, hatta devamı niteliğinde diyebilirim. O eserlerde de kendine değil de başka bir adama aşık olan bir kadına tüm sadakati ve içtenliğiyle bağlı, her koşulda onun yanında olan bir karakter var. Ama bu kitap diğerlerinin de ötesinde. Sadece bir aşk üçgeninden bahsetmekle yetinmiyor Dostoyevski ve Nelli adlı küçük bir kızın üzücü hikayesini de bizimle paylaşıyor. Bu romanını diğerlerinden farklı kılan bence bu karakter. Daha fazla hikayeden bahsedip tat kaçırmayacağım fakat karakterlerde kendinizi bulacağınıza bahse girerim. Vanya, Nataşa, Alyoşa, Katya, Nikolay ve Anna, Prens... Bu karakterler arasında en ilgimi çeken ve bence en çok incelemeye tabi tutulması gereken karakter Nelli'dir. Belki de tek bir Nelli karakteri çoğumuzdan daha fazladır...
Ve unutmadan bu roman hakkında iki şeyden daha bahsetmek istiyorum;
Birincisi hava durumu. Evet, hava durumu. Edebiyatta karakterlerin duygularını, kafalarının içinde dönen düşüncelerini, olayların gidişatını tasvir etmek için hava durumu yazarlar için çok önemli bir silahtır.Dostoyevski'nin bu silahı ustalıkla kullanışına hayran kaldım ve bunu bir örnekle taçlandırmak istiyorum:
"Ama yine talihimiz varmış, ansızın gök gürledi, hava yavaş yavaş karardı, rüzgâr şehirde ne kadar toz varsa bir bulut halinde önüne katarak sürükledi. Birkaç iri yağmur tanesi usul usul düştü, arkasından birden gök yarılırcasına bir sağanak boşandı, şehrin üzerine bir nehir dolusu su akıttı." (tabi burada çevirmene de haksızlık etmek istemem, teşekkürler Nihal Yalaza Taluy, teşekkürler Dostoyevski!)
İkincisi ise "Petrashevsky Circle" göndermesi, bir önceki incelememde (#110211901) detaylıca anlatmıştım bu topluluğu. Hikayede Katya'nın iki kuzeni var, Levinka ile Borinka. Bu iki kuzen eşliğinde aydınlardan oluşan bir topluluk haftada bir toplantılar yapıyor. Petrashevsky topluluğuna duyduğum sempatiden mi kaynaklı bilmiyorum ama bu toplulukla arasında kendimce ilişki kurdum:
"Levinka’yla Borinka da sık sık, genellikle çarşamba günleri toplanıyorlar. Hepsi insanlara karşı en sıcak sevgiyle dolu, körpe ruhlu gençler! Oturduk, bugünümüzden, yarınımızdan, bilimden, edebiyattan söz ettik." (Petrashevsky topluluğu da yapılacak olan infazların, verilecek olan cezaların varlığından habersiz bir şekilde aynen bu amaçlarla başlamıştı.)
Okurken keyif aldım, sonraki eserlerini de okumak için sabırsızlanıyorum. Dostoyevski'nin neden evrensel bir yazar olduğunu bu eserinde kolaylıkla görüyoruz. Kendi toplumunun sıradan insanlarının acılarını, hayatla mücadelelerini anlatırken o toplumdan sıyrılıp evrensel sorunlara parmak basıyor. Okumadıysanız listenize eklemekte fayda var derim. Eğer buraya kadar okuduysan teşekkür ediyorum sevgili okur, keyifli okumalar diliyorum :)
"Gözlerinden, “Oysa ömrümüzün sonuna kadar mutlu olabilirdik!” düşüncesini okudum."
··
371 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.