Yeni Dünya'nın tüm gümüşü isyancı Flaman Cumhuriyeti'ni dize getirmeye, İngiltere'yi sağlama almaya ve İspanya'yı önlenemez iktisadi ve emperyal çöküşten kurtarmaya yetmedi. Tıpkı Kral Midas gibi on altıncı yüzyılda V. Carlos ve II. Felipe de değerli metallerdeki aşırı bolluğun nimet kadar bela da olduğunu gördüler. Neden mi? Savaşlarını finanse etmek için o kadar çok maden çıkardılar ki, madenlerin diğer mallar karşısındaki satın alma gücü yani değerleri ciddi oranda düştü. 1540'tan 1640'lara kadar Avrupa'yı etkisine alan ve "fiyat devrimi" esnasında üç yüzyıl boyunca düzenli artış göstermeyen gıda fiyatları dikkat çekici şekilde yükseldi. En iyi fiyat verilerine ulaşılabilen ülke olan İngiltere'de bu dönem içinde geçim giderleri yedi kat arttı; yıllık yüzde ikiye denk gelen bu enflasyon oranı bugün için çok yüksek olmayabilir ama Ortaçağ standartlarında müthiş bir artışı ifade eder. İspanya için gümüşün bolluğu bugün bol miktarda petrole sahip Arabistan, Nijerya, İran, Rusya ve Venezuela'da olduğu gibi ekonomik üretkenliğe yönelik tüm teşvikleri ortadan kaldıran bir "kaynak uğursuzluğu" (resource curse) haline gelmiş, Cortes örneğinde olduğu gibi rant peşindeki otokratların güçlenmesi ve temsili meclislerin zayıflaması sonucunu doğurmuştur.
Sayfa 27 - 1. baskı - Ekim 2011
·
12 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.