Stefan Zweig'in hep kisa oykulerini okumustum simdiye kadar. Biyografi yazarligiyla ilk kez tanistim. Erasmus'a gelince ben de pek cok okur gibi Delilige Ovgu'sunden oteye gitmemistim. Zweig Ortacagin en buyuk dusunur ve humanisti Erasmus'un calkantili hayatini cok ustaca anlatmis. Bu kitabi okurken sadece Erasmus'un hikayesini degil o donemin tum Avrupasinda yasanan buyuk degisimlere de tanik oluyorsunuz. Fikirleriyle zamanla doneminin tum onemli sahsiyetlerinin, krallarin, prenslerin, papalarin, kardinallerin, akademisyenlerinin aradigi bir dusunce adami olur. Oyle ki dusunceleriyle Reform hareketinin baslamasina neden olan Luther'e ilham kaynagi olur. Ancak savasmaktan, kargasadan hep uzak kalmayi isteyen, durmadan barisa yonelen ve herkese egitimle, edebiyatla, dusuncelerle insancil bir yol gosteren yapisi nedeniyle bu aranan kisilik hic rahat yuzu de gormemis. Luther, Katolik kilisesinin halki somurerek cennette gitmeyi garantileyen enduljans belgeleri satmasini, kilise mensuplarinin luks ve sefafat icindeki yasamlarina karsilik sesini biraz yukseltenlerin engizisyon mahkemelerince alevlerin arasina gonderilmelerine, papanin gunahlari bagislama yetkisinin olmadigi gibi konularda Erasmus'tan da esinlenerek Reform hareketini atesler. Ancak Erasmus hep bariscil ve orta noktayi bulma yanlisi bir dusunurdur. Hicbir zaman elestirmesine ragmen acikca ne kiliseyi destekler ne de Luther'i. Reform gerekli olmakla beraber kilisenin birlesmekten ziyade bolunecegini de gormustur. Ne var ki tepkisiz kalip taraf tutmayisi yuzunden her iki cepheden de dislanir. Hatta korkaklikla suclandigi bile olur. Hatalari da vardir elbet. Ancak uzak durmaya calisip huzur aradikca radikal taraflar pesini birakmamistir. Gezgin ruhu yasadiklarinin da etkisiyle hicbir sehre baglanamadan hep seyahatlerle gecmistir. Sonucta soyledikleri gercek olmus ve tarih bir yanda Katolik kilisesinin baskisi diger yanda Protestanligin dogusuyla, iki tarafi da tutanlarin meseleyi kendi cikarlarina gore yorumlayip gucu elinde tutmaya calismasiyla cok kanli savaslara sahne olur. Ozellikle 15. Ve 16. Yy Avrupasini, dusunurlerini, Luther'i, arkadasi Thomas More'u ve tum yapiyi edebiyatci kimligiyle Erasmus uzerinden cok iyi resmetmis Zweig.

Rotterdamlı ErasmusStefan Zweig · Can Yayınları · 2019663 okunma

·

61 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.