Prometeizm ve Mareşal Jozef Pilsudski
Promete (Prometheus) Teşkilâtı: 1917 İhtilâli ile ortaya çıkan bağımsız cumhuriyetlerin ömürleri çok kısa oldu. Bunun sonucu olarak birçok devlet adamı, büyük şehir belediye başkanları, siyasî parti ve hareket yöneticileri, Batı Avrupa başkentlerine, özellikle Paris ve Varşova’ya sığındılar. Her iki başkentte, General Pilsudski Polonya’sının desteği ile Anti-Sovyet “Promete Teşkilâtı”nı kurdular. “Paris Promete Teşkilâtı”, Azerbaycan, Gürcistan, Türkistan ve Ukrayna Millî Hükümet ve Kurtuluş Hareketleri temsilcilerinden oluşuyordu. Varşova Promete Teşkilâtı’nda, bunlara ilâveten İdil-Ural, Kırım, Kuzey Kafkasya, Kazaçi hareketleri gibi kuruluşlar bulunuyordu. Promete Teşkilâtı’nın amacı, Sovyet Rus emperyalizmine karşı kurtuluş mücâdelesi vermekte olan milletlerin kurtuluş dâvasına, siyasî bir kuruluş olarak hizmet etmekti. Çeşitli dillerde çok sayıda yayın neşreden hareketin kılâvuz organı Promethee (Promete) adında 1926’dan 1938’e kadar kesintisiz olarak Fransızca çıkan aylık bir dergi idi. Promete’nin redaktörleri arasında Mustafa Çokayoğlu, Mehmed Emin Resulzade, N. Jordanya ve A. Şulgin gibi önemli şahıslar bulunuyordu. Her iki kuruluş da II. Dünya Savaşı’nın başlamasıyla faaliyetlerini durdurmak mecburiyetinde kaldılar. Varşova ve Paris’i işgal eden Nazi kuvvetleri, bu teşkilâtın mensuplarını toplama kamplarına gönderdi. II. Dünya Savaşı sonunda, Paris’teki Prometeci memleket ve milletlerin temsilcileri “Paris Bloku Kulübü”nü kurdular. Her iki Promete Kulübü mensupları “Paris Bloku”nda toplanarak yeniden faaliyete geçtiler. İlk Başkanı, Gürcü Millî Hükümeti Erkânı’ndan Gegiçkori idi. “Promete Teşkilâtı” ve dergisiyle ilgili ayrıntılı bilgi için bkz. Etienne Copeaux, “Promete Hareketi”, çev. E. Topbaş, Kırım, No. 2, Ocak-Şubat-Mart 1993, s.11-20.
Prometeizm: 1918-1935 yılları arasında İkinci Polonya Cumhuriyeti devlet adamı Józef Piłsudski tarafından başlatılan siyasi bir projeydi.
·
12 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.