1920'lerde Asya'ya yayılmaya başlayan sosyalist ideolojinin Orta Asya halkları üzerindeki etkilerini derinlemesine inceleyen Karakalpak Kızı, bugün sayıları altı yüz bin kadar olan, Özbekistan'ın Karakalpakistan adlı özerk bir cumhuriyetinde yaşayan Karakalpaklar adlı Türk halkının yaşamını, geleneklerini ve göreneklerini anlatmakta. Kitap, Cumagül adlı genç bir kız ve annesinin, babalarının zoruyla evden atılmalarını, annesinin boşanmaya zorlanması ile bozkırda yaşadığı zorlukları konu ediniyor. Cumagül'ün çocukluğundan başlayıp hayatta kalabilmek için verdiği amansız mücadele, başına gelen melun olaylar, genç yaştaki evliliği ve evlilik hayatı boyunca çektiği sıkıntılar teferruata girilmeden başarılı bir şekilde işlenmekte. Kitapta özellikle kadın - erkek ilişkileri üzerinde yoğun bir şekilde duruluyor. Kadınların erkeklerden gördüğü tinsel şiddetin fiziksel şiddete dönüşmesi yazarı haklı olarak rahatsız etmiş olmalı ki kadınlara verilen rollerin, kadınların toplumdaki statülerinin kitap boyunca sorgulandığına tanık olmaktayız. Bolşevik fikirlerin yayılması ile kadınların toplum içinde erkekler gibi eşit haklara sahip olduğu düşüncesi, kadınların bu ideolojiye daha çok ilgi duymasına ve sosyalizmin Karakalpaklar arasında hızla yayılmasına sebep olmakta. Kitabın ikinci cildinde Bolşevikler ve muhafazakarlar arasında geçen amansız mücadele detaylıca anlatılmakta. Bu mücadele sırasında İslamiyet geleneklerinin toplum üzerindeki etkisi daha net görülüyor ki İslam dininin Bolşeviklere karşı etkin bir savaş aracı olarak kullanılması kitap boyunca biz okuyuculara betimlenmekte. Beş yüz yirmi sayfa gibi uzun bir anlatıma sahip olsa da dilinin sadeliği, derin ve uzun tasvirlerin tercih edilmemesi, sürükleyici ve akıcı bir anlatıma sahip olması kitabın okunurluğunu artırmakta. Ayrıca kitap boyunca birçok edebî eserde olmayan yeni sözcükler ve deyimler öğreniyoruz. Bu tür deyim ve sözcük yoğunluğunun fazla olması, Karakalpaklara özgü bazı terimlerin günümüz Türkçesinde olmaması, kimi yerlerde dipnotların düşülmesini zorunlu kılmış. Bu sayede kitap boyunca neredeyse hiç sözlük kullanmadan rahat ve akıcı bir şekilde kitabı bitirebiliyoruz. Kitap çoğunlukla Orta Asya Türk gelenek ve göreneklerini seven okuyuculara hitap etse de roman tarzında yazılması onu edebiyatın seçkin yapıtlarından biri konumuna getirmektedir. Özellikle yirmi yaş üzeri gençlerin okumasını tavsiye ettiğim güzel bir roman Karakalpak Kızı. Kitap ile ilgili yazınsal sözcüklere ve deyimlere ulaşmak, mini bir karakter sözlüğü edinmek isteyen sevgili okuyucular aşağıdaki bağlantıyı kullanabilir. zinzinzibidi.com/blog/kitap/kara... Kayhan Yükseler'in eşsiz çevirisi ile şimdiden keyifli okumalar!

Karakalpak KızıTulepbergen Kaipbergenov · Evrensel Basım Yayın · 201174 okunma

·

177 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.