Harp okulundan yeni mezun olan ve istemediği hâlde Bastiani Kalesine atanan genç bir teğmenin hayatının anlatıldığı Tatar Çölü belki de İtalyan edebiyatının başyapıtlarından biri. Şu ana kadar Zeno'nun Bilinci de dahil olmak İtalyan edebiyatından birkaç kitap okuyan biri olarak diyebilirim ki Tatar Çölü, İtalo Svevo'dan sonra okuduğum en iyi İtalyan romanı.

Kitapta gençliğini ve kariyerini askerliğe adayan, en büyük hayali Bastiani Kalesinde büyük bir savaş görmek olan Giovanni Drogo'nun içsel dünyası betimlenmekte. 1940 yılında yayınlanmasına rağmen konusu tahminimce 19. yüzyılın hayali bir coğrafyasında geçmekte. Gönülsüzce Bastiani Kalesinde hizmetine başlayan genç Teğmen Drogo, ilk zamanlar kaleden kurtulmaya çalışsa da kalenin gizemli cazibesi onu esir almış, tüm hayatını gözlerden ırak tecrit edilmiş bu kalede geçirmeye karar vermiştir.

Tatar Çölü yazar Dino Buzzati'nin kendi hayatından birçok parçanın yer aldığı, yalnızlık konusunun ağır bir şekilde işlendiği melankolik bir roman. Gençliğini sınırda bulunan bir kaleyi savunmaya adayan Giovanni'nin yıllar geçtikçe hissettiği hüzünler, pişmanlıklar ve yaşanmamışlıklar derin bir şekilde betimlenmekte. Bu yönüyle kitaba psikolojik bir tahlil gözüyle bakabiliriz.

Konusu oldukça ağır ilerlemesine rağmen kitabın sonlarının hızlı bir şekilde geçiştirilerek yazıldığı izlenimini edindim. Bir bakıyorsunuz kahramanımız iki yıl yaşlanmış. Bir bakıyorsunuz on beş yıl geçmiş ve ardından bir sayfa sonra Drogo'nun son yıllarına tanık oluyorsunuz. Bu geçişler biraz ağırdan alınabilir, daha güzel işlenebilirdi diye düşünüyorum.

Akıcı ve sürükleyici bir kitap değil Tatar Çölü. Çoğunlukla durum betimlemelerinin ağır bastığı, bir insanın içsel dünyasının resmedildiği, okurken keyif alabileceğiniz türden psikolojik bir roman. Dili yalın ve sade. Özellikle otuz yaşını geçmiş, hayatta bazı şeyleri görmüş olgun insanların okumasını tavsiye ediyorum. İtalyan edebiyatına merakınız varsa yaşın önemli olmadığını da belirtirim. 1976 yapımı, imdb'de 7.5 puan almış filmi de bulunmakta.

Kitap ile ilgili yazınsal sözcüklere ve deyimlere ulaşmak, mini bir karakter sözlüğü edinmek isteyen sevgili okuyucular aşağıdaki bağlantıyı kullanabilir.

http://zinzinzibidi.com/blog/kitap/tatar_colu

Pencey Hazırlık adlı yatılı okulda aldığı beş dersin dördünden kalan Holden Caulfield, gençliğin de verdiği öfke ile okulunu terk eder, kendini New York'a atar. Burada bir süre takıldıktan sonra kendi hayatını yaşamak isteyen Holden hayatın umduğu gibi olmadığını fark edecektir. Kitap sanıldığının aksine okulu asan bir gencin hayatından bir kesiti değil, okuldan atıldıktan sonra hayata daha da agresif ve anarşist yaklaşmaya başlayan bir delikanlının başına gelenleri anlatmaktadır.

Boyu bir seksen dokuz olmasına rağmen oldukça pısırık bir delikanlıdır bizim Holden. Sürekli etrafına sataşmakta, sevdiği sevmediği herkesle şakalaşmaktadır. Bu mizaç bir süre sonra çevresindekilerin canını sıkmakta, hatta kız arkadaşı tarafından da dışlanmasına sebep olmaktadır. Her ne kadar iç dünyasında cesur bir genç olsa da hayata olan bakışı onu çekingen ama agresif bir genç konumuna getirmiştir. Bunda genç yaşta kaybettiği küçük kardeşi Allie'nin de etkisi çoktur.

Kitabın genel bir değerlendirmesini yapacak olursak çok da beğendiğim bir kitap olduğunu söyleyemem. İlk sayfalarda küfürlü ağızla yakınmalar okuyucu rahatsız etmiyor değil. Lanet okumalar ve yermeler bir süre sonra can sıkıcı olmaya başlıyor. Basit bir konunun anlatımı gereksiz yere uzatılabiliyor. Bu da okuyucunun kitaptan soğumasına sebep olmakta. Zaten yazarımız Salinger bu kitaptan sonra bir daha roman yazmaya teşebbüs etmemiş. Ayrıca yüz doksan sekiz sayfa olmasına rağmen satır arası boşlukların darlığından mıdır nedir bilemedim normalde dört - beş saatte bitmesi gereken kitabı yedi saatte anca okuyabildim.

Anlatımda gereksiz uzatmaların olması yer yer okuyucuyu sıksa da Amerikan edebiyatına merak saran okuyucular için önerebileceğim bir kitap Çavdar Tarlasında Çocuklar. Ek olarak, kitabın çavdar tarlası ile hiçbir ilgisinin olmadığını da belirtirim. Çavdar tarlası bir şarkının içinde geçen sözlerden ibaret. Olay tamamen New York'ta geçiyor. Eğer ciddi anlamda boş vaktiniz varsa okumanızı tavsiye ediyorum. Başlarda sıkılırsanız uzatmaları oynayıp kitabı bitirmeye çalışmayı önermem. Sarmadıysa başka bir kitaba geçmeniz yerinde olur.

Kitap ile ilgili yazınsal sözcüklere ve deyimlere ulaşmak, mini bir karakter sözlüğü edinmek isteyen sevgili okuyucular aşağıdaki bağlantıyı kullanabilir.

http://zinzinzibidi.com/..._tarlasinda_cocuklar

1920'lerde Asya'ya yayılmaya başlayan sosyalist ideolojinin Orta Asya halkları üzerindeki etkilerini derinlemesine inceleyen Karakalpak Kızı, bugün sayıları altı yüz bin kadar olan, Özbekistan'ın Karakalpakistan adlı özerk bir cumhuriyetinde yaşayan Karakalpaklar adlı Türk halkının yaşamını, geleneklerini ve göreneklerini anlatmakta.

Kitap, Cumagül adlı genç bir kız ve annesinin, babalarının zoruyla evden atılmalarını, annesinin boşanmaya zorlanması ile bozkırda yaşadığı zorlukları konu ediniyor. Cumagül'ün çocukluğundan başlayıp hayatta kalabilmek için verdiği amansız mücadele, başına gelen melun olaylar, genç yaştaki evliliği ve evlilik hayatı boyunca çektiği sıkıntılar teferruata girilmeden başarılı bir şekilde işlenmekte.

Kitapta özellikle kadın - erkek ilişkileri üzerinde yoğun bir şekilde duruluyor. Kadınların erkeklerden gördüğü tinsel şiddetin fiziksel şiddete dönüşmesi yazarı haklı olarak rahatsız etmiş olmalı ki kadınlara verilen rollerin, kadınların toplumdaki statülerinin kitap boyunca sorgulandığına tanık olmaktayız. Bolşevik fikirlerin yayılması ile kadınların toplum içinde erkekler gibi eşit haklara sahip olduğu düşüncesi, kadınların bu ideolojiye daha çok ilgi duymasına ve sosyalizmin Karakalpaklar arasında hızla yayılmasına sebep olmakta. Kitabın ikinci cildinde Bolşevikler ve muhafazakarlar arasında geçen amansız mücadele detaylıca anlatılmakta. Bu mücadele sırasında İslamiyet geleneklerinin toplum üzerindeki etkisi daha net görülüyor ki İslam dininin Bolşeviklere karşı etkin bir savaş aracı olarak kullanılması kitap boyunca biz okuyuculara betimlenmekte.

Beş yüz yirmi sayfa gibi uzun bir anlatıma sahip olsa da dilinin sadeliği, derin ve uzun tasvirlerin tercih edilmemesi, sürükleyici ve akıcı bir anlatıma sahip olması kitabın okunurluğunu artırmakta. Ayrıca kitap boyunca birçok edebî eserde olmayan yeni sözcükler ve deyimler öğreniyoruz. Bu tür deyim ve sözcük yoğunluğunun fazla olması, Karakalpaklara özgü bazı terimlerin günümüz Türkçesinde olmaması, kimi yerlerde dipnotların düşülmesini zorunlu kılmış. Bu sayede kitap boyunca neredeyse hiç sözlük kullanmadan rahat ve akıcı bir şekilde kitabı bitirebiliyoruz.

Kitap çoğunlukla Orta Asya Türk gelenek ve göreneklerini seven okuyuculara hitap etse de roman tarzında yazılması onu edebiyatın seçkin yapıtlarından biri konumuna getirmektedir. Özellikle yirmi yaş üzeri gençlerin okumasını tavsiye ettiğim güzel bir roman Karakalpak Kızı.

Kitap ile ilgili yazınsal sözcüklere ve deyimlere ulaşmak, mini bir karakter sözlüğü edinmek isteyen sevgili okuyucular aşağıdaki bağlantıyı kullanabilir.

http://zinzinzibidi.com/...itap/karakalpak_kizi

Kayhan Yükseler'in eşsiz çevirisi ile şimdiden keyifli okumalar!