··
373 görüntüleme
Bir şiiri çevirmenin ne kadar bütün bir dikkat, bilgi, birikim ve emek gerektirdiğini 100 çeviri şiir çalışmanızda çok güzel anlatmışsınız. Şiiri çevirirken kelimenin değil hatalı çevrilmesi dize içindeki yerinin değişmesi bile anlamı farklı yerlere götürmektedir. Keza noktalama işaretleri de öyle.
Sepheri’nin 92 ya da 93’te Cumhuriyet kitap ekinde bir çeviri şiirini okumuştum: Hiçlik Çiçeği. Şiiri çok beğenmiş günlüğüme yazmıştım. İş hayatı beni de kitaplardan uzaklaştırınca şairle tekrar buluşmam bugünlere kaldı. Elime bütün şiirlerini içeren kitabı geçti. Aynı şiiri bu kitapta çok zor buldum. Çeviriler o derece farklıydı ki iki çeviriyi yan yana getirince aynı şiir değil bile diyebilirsiniz.
Ancak hangi çeviri daha doğru, hangisi aslına daha uygun bilemiyorum. Bu konu da yetkin değilim. Ancak ben ilk okuduğum çeviriyi daha çok sevdim.
Neyse diyeceğim o ki şiir çevirmek gerçekten çok büyük bir sorumluluk ve cesaret. Çeviri şiiri yorumlayabilmekse bunun biraz daha ötesi gibi geliyor.
Buradan hareketle yaptığınız yorumun ve bunun üstüne P’nin yaptığı yorumun oldukça etkileyici olduğunu belirtmek isterim.
Bu nedenle her ikinizi de sıkı bir takibe alacağımı bilmenizi isterim. Sonuçta öğrenmenin yaşı yoktur.
Çok teşekkürler, aslında yorumunuz içinde dikkat ettiğim cümle hangi çeviri aslına uygun bilmiyorum oldu. Doğru, belki sizin o çok beğendiğiniz çeviri de Can Yücel'in Shakespeare çevirisi gibi sizde bir tutku ya da sadece aşinalık yaratmıştır ve aslında şairin hiç hoşuna gitmeyecek bir çalışmadır. (Büyük ihtimalle alakası yoktur:) bilemeyiz ama önemi de yok. Çevirenler çoğunlukla şiirleri kendilerine göre tekrar yazıyorlar. Okurun şiirde ne aradığına göre değişiyor beğenme eşiği. Bazıları içerikle alakası olmayan sadece kulaklaki tınıyı esas alan çeviriler yapıyor, bazıları motomot çeviriyor anlamı ve gizli anlamı verebilmek için ve bazı şairlerde bu daha başarılı oluyor. Yani demek istediğim doğru bir şey yok bence. Sadece beğenilen ve beğenilmeyen (belki gerçekten kötü olan) var. En iyisi aracılardan kurtulmaya çalışmak. Son zamanlarda hepsini anlamasam da orijinal dilinden de dinlemeye çalışıyorum çevirmeye çalıştığım şiirleri, anlam ve tını kaynaştırması yapabilir miyim diye? Ama yine de yeterli olduğunu sanmıyorum fazla. Dediğiniz gibi öğrenmenin yaşı yok. Belki ileride farklı dillerde de rahatça girebiliriz şiirlerin içine. Neyse çok dallandırdım yine. Teşekkürler tekrar yorumunuz için.
Bir Çorak Ülke olamaz, belki de bir çok şiir olamaz çünkü bilirsiniz işte. Sohrab o masada, Hosrevşahi'nin Furuğ'un yanında yer alanlardan. Sohrab kendi halinde olan belki pek konuşmayan. Sohrab resmeden, bahçeyi resmeden. Bahçe Furuğ için nasıl önemliyse, Sohrab için de önemli. Bahçe hep çok önemli. Sohrab belki çizerken ve şiir haline gelirken özgür olabilen. İçine girildiyse daha ne istenir, gerisi bir Alman romantiğin kaybı.
Karşılaştırmam normalde, ama girilemeyen çok yer var şairin kafasında dil/kültür farklılıklarından. İlla ki olur havada kalan yerler ama bu kadar simgeyle dediğim gibi imgelerden başka bir gelmedi çoğu yerde o resmedilmek istenen. Girdiğim yerlerden zevk aldım, giremediklerime de belki hasetle (yok aslında buğulu gözlerle diyeyim :) baktım. Alman romantikler kaybetmeye mahkum zaten, kazanan Bahçe olsun. Teşekkürler şiir (kitap) ve yorum için. Darısı Nezval'!in başına.
3 sonraki yanıtı göster
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.