Müfettiş; iktidarın aslında kendisine değil de kamuya ait olan yetkiyi kendi çıkarlarına uygun, halka veya insan haklarına aykırı olarak kullandığı bir eleştiri komedyasıdır. Olaylar devlet kurumlarında rüşvetin, kayırmanın, yalancılığın, dolandırıcılığın, despotluğun kol gezdiği Çarlık Rusyası döneminde geçse de evrensel ve zamansız gerçeklerin anlatıldığı kesin. Yozlaşmanın sebep olduğu hizmet eksikliği halkı çileden çıkarsa da körü körüne yandaşlık yapmaktan kaçınmazlar. Düzgün yaşamın bazı insanlardan çalındığı bazılarına gereğinden fazla verildiği bu ahlaktan yoksun bölgede bir müfettiş geleceği haberi duyurulur ve olaylar patlak verir. Haksız kazanç sağlayanlarla üç maymunu oynayanların ikiyüzlülüğünü okuruz. Gogol, çok iyi bir gözlemci. Tavsiye ederim.