Coetzee, Düşman isimli kitabında, Robinson Crusoe'ya bir de kadın bakış açısıyla bakın demiş. Bir kadın gözüyle yazılsa nasıl yazılırmış, ne çıkarmış ortaya onu görüyoruz. Yalnız romanın baş kahramını Crusoe değil Düşman'da, kölesi Cuma. Zenci, dili kesilmiş köle yazarın odağında. Cuma adada Robinson Crusoe ile yaşarken, aralarına kazazede Susan'ın katılımıyla üç kişi bir hayatı paylaşırlar birlikte. Aslında üç kişilik diyemeyiz paylaştıkları hayata çünkü Cuma, efendisi tarafından pek ciddiye alınmamaktadır elbette ve köle oluşu tepeden tırnağa hatta diline kadar işlemiştir Cuma'nın iliklerine. Kitabın büyük bölümünde Cuma'nın kadın karakterle yaşadıklarından kesitler anlatılıyor. Anlatım akıcı, üslup oldukça sade. Susan'ın monologları da kitap boyunca, ruh haliyle ilgili de fikir sahibi yapıyor bizi. Yazarın Güney Afrikalı olması sebebiyle olsa gerek, kitapta açgözlü, sömürgeci Avrupa devletlerine karşı sert bir tutum sergilenirken, bir yandan da erken egemen toplumda bir kadının varoluş çabasına tanık oluyoruz. Kadın karakter Susan, yaşadıklarını kitaplaştırmak isteyen kazazededir ve yazının eril tekel altında bulunan dünyasına girmeye çalışmaktadır. Kitap, deneysel bir metin olarak çıkmış yola ancak okuduktan sonra tavuk mu yumurtadan yoksa yumurta mı tavuktan sorusunu sormaktan alıkoyamadım kendimi. Susan karakterinin hikayesini anlattığı yazarın adının da manidar şekilde Foe olunca, acaba Robinson Crusoe esasında bizim okuyup, bildiğimiz gibi değil de yolda değişime uğra(tıl)mış bir eser mi, kadın bireyin kendini kabul ettiremediği güruhta haksızlığa maruz kalmış, Cuma gibi yerinden, dilinden olmuş bir kandırmacadan mı ibaret diye düşündürdü bana. Coetzee'ın ırkıçılık, ayrımcılık, toplumsal baskı, yalnızlaşma, arzular, kişisel özgürlükler, içgüdüler üzerine yazdığı, farklı bir tadı olan eseri diğer kitaplarını da merak ettirecek düzeyde ilgi çekici.

DüşmanJ. M. Coetzee · Adam Yayınları · 1990150 okunma

·

323 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.