Mustafa Meraki Efendi, 27 yaşında Felatun adında bir oğlu ve 15 yaşında Mihriban adında bir kızı olan alafranga meraklısı bir adamdır. Mustafa Meraki Efendi çocuklarını da bu doğrultuda yetiştirmiş ve sonunda; oğlu züppe, kızı hoppa olmuştur. Mustafa Meraki Efendi'nin ölümüyle çocukların bu tavırları daha belirgin olsa da Mihriban Hanım evlendikten sonra kendine çeki düzen vermeyi başarmıştır. Rakım Efendi ise bu dünyada; babasının ve anasının ölümüyle Fedai adındaki Arap bir dadı ile genç yaşta yapayalnız kalmıştır. Dadı Fedai her ne kadar başlarda çalışıp Rakım Efendiye evin döndürülmesinde yardım etse de anası gibi sevdiği, anasından miras bu kadıncağıza acıyarak gecesini gündüzüne katıp çalışıp ona bakar. Rakım Efendi eğitimini ihmal etmez. Okur da okur. Rakım büyür genç adam olur. Dadı Fedai ise oğlu gibi sevdiği Rakım Efendiyi evlendirme niyetindedir. Rakım Efendi ise epeyce yaşlanmış olan dadısını rahat ettirmek ve zorlu işlerde dadısına yardımcı olabilmesi için bir cariye arayışı içerisine girer. Bir gün ummadık bir zamanda kendisine öyle mahzun, öyle acı içersin de bakan bir çift göz görür ki gözlerin sahibini esirlikten kurtarmak ister. Rakım Efendi bu zamana kadar yapmamış olduğu şeyi yapar ve parası yetişmediği için borçlanmayı göze alır. Pazarda 100 liraya satılmakta olan bu cariyeyi almak zorunda hisseder kendini. Rakım Efendi Canan adını vermiş olduğu bu Çerkez kızını bir kardeş gibi sever. Dadı Fedai de Canan’ı çok sever. Ona önce Türkçe sonra da Fransızca öğretir Rakım Efendi. Rakım Efendinin işleri de yolunda gider ve Canan'a piyano dahi alır. Bir de hocası vardır Fransız Josephino. Kıza piyano öğretir. Rakım efendiyle dostluk kurar Josephino da. Rakım Efendi İngiliz Ziklas ailesinin kızlarına haftada 2 gün özel ders verir. Asıl geçim kaynağı bu olmasa da Ziklas ailesi, Rakım Efendinin hem vermiş olduğu eğitimden hem de karakterinden memnun kaldıklarından ödeme noktasında cömert davranırlar. Felatun Bey ise Polini adında para avcısı tiyatrocu oyuncusu Fransız bir kadının ağına düşmüştür tüm bu süreçte. Tanzimat devrinin öncü yazarlarından Ahmet Mithat Efendi'nin toplumun Alafranga kültürüne olan bakış açısını, yarattığı; babadan kalma servetiyle Felatun Bey ve babasının ölümüyle zorlu koşullarda var olmaya çalışan Rakım Efendi gibi birbirine zıt iki ana karakterler üzerinden anlatmaya çalışmıştır. Birçok farklı hayatı ve iki farklı alafranga anlayışını okuduğumuz bu roman aslında kültürlerin entelektüel birikimlerle şekillenebileceğini bizlere gösteriyor. "Batınının kötü yanlarını alıyoruz" ateşi Ahmet Mithat Efendinin bu romanıyla yakılmış olabilir her ne kadar öyle bir niyet kitapta okunmasa da. (:

Felâtun Bey ile Râkım EfendiAhmet Mithat Efendi · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 201822,8bin okunma

·

40 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Coşkun Canoğlu