Roman Aksaray tramvay durağınının tiksindirici halleriyle başlıyor,uzun uzun anlatıyor yazar duraktaki kadınların kendilerine has konuşmalarını, sohbetlerini. Tramvay yolculuğundan sonra aşcı Zarafet ablanın köşkteki haline geçiyoruz.Ve Meftun Bey’in köşkünde hayat nasıl devam ediyor,okuyup görüyoruz. Hüseyin Rahmi Gürpınar önsözünde söylüyor:”Bu eser alafrangayı aşağılamaya değil aksine onu yanlış anlaşılmaktan kurtarmaya hizmet edecektir.Ve bu roman bir hizmetten çok halkı güldürmek için yazılmıştır.” Komik evet ama yapılan sosyal eleştiri yüzyıllar sonra bile etkili bu da gerçek!.. Meftun Bey Batı hayranı bir genç.Batılılaşmayı Batı’nın zihin yapısında değil de şekil ve eğlencesinde gören bir karakter.Tam bir Tanzimat mirasyedisi. Parası bitecek olduğu vakit alafranga yaşam uğruna ailesini bu uğurda bir araç olarak kullanmaktan çekinmeyen bir tip.Kendi ahlaki değerlerini kaybettiği gibi bu uğurda sınır tanımayıp toplumun değerlerini de hiçe sayar. Alafrangalaştırmaya çalıştığı ailesi ve komşusu Kasım Efendi’nin ailesi arasında aşk ve evlenme olayları uç noktalara çekilerek komik durumlarla anlatılıyor ve Hüseyin Rahmi Gürpınar bu komikliklere dikkat çekerek kendi fikirlerini,felsefesini yansıtıyor yine. Meftun’un elinden düşürmediği bir Fransızca ‘adab-ı muaşeret’ kitabı var. Bu kitap rehberliğinde ailesini ‘forme’ ediyor.Mutfak bu savaşın ilk cephesi evde adeta bir sofra savaşı var ki okuması çok keyifli...Elle yeme alışkanlığından sonra çatalla,bıçakla tanışma,herkese ayrı su bardağı,masa da yemek yemek,bir zeytin çekirdeğinin ağızdan çıkarılıp kenara konma hikayesi var ki çok komik... Tuhaf malzemelerle yapılan alışılmadık yemekler... Nohutlu yahni,işkembe çorbası, patlıcan dolma,muhallebi,turşu artık yok,kuşkonmazlı sebze,mantar garnitürlü bir yemek,jöleli soğuk sığır eti,bordo usulü ıstakoz var... Tavuk varsa sofrada en iyi kısımları kadınlara ikram ediliyor diye tavuk butu yiyebilmek için sofraya kadın kılığında gelen Raci’ye çok güldüm mesela. Büyükannenin eski sofralarının özlemine üzüldüm.Böyle şeyler işte. Meftun’un olmadığı vakitler evde bir bayram havası,yere sini kurulur ‘ohh canım alaturka’ diye yemeğe girişilir. Okumadıysanız mutlaka okuyun ailesini darmadağın eden,gelgit akıllı Meftun Bey’in hikayesini.

ŞıpsevdiHüseyin Rahmi Gürpınar · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 20212,144 okunma

·

202 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Meral Coşkun