Item: Euthydemos
Author: w • ラテ

w • ラテ

@90slalune·

19 Temmuz 2021 19:13

95 syf.

· Kitabı okudu

Puan vermedi

Beğendi

8 saatte okudu

| Euthydemos, Platon|

• Platon'un eserleri, dönemleri açısından temel olarak gençlik, olgunluk ve yaşlılık dönemi diyalogları olmak üzere üçe ayrılıyor. Euthydemos, Platon'un olgunluk dönemi diyaloglarından biri. olgunluk dönemi diyalogları gençlik dönemi diyaloglarına göre daha az dramatik olup, Sokratik diyalogların eğretiliğinin ve negatif tutumunun epey uzağına düşerler. bu diyaloglarda da, aynen gençlik dönemi diyaloglarında olduğu gibi, Sokrates baş konuşmacı veya tartışmacı. fakat gençlik dönemi diyaloglarının tersine, ilk kez bir takım pozitif öğretiler öne sürülür. bu diyaloglarda felsefi içerik genellikle Sokrates ya da güçlü bir otoritesi olan başka bir uzman tarafından ortaya konur. Euthydemos'ta diyaloglar temel olarak Kriton ve Sokrates arasında geçiyor olsa da, Sokrates geçmişe bir hatırlatma yapıyor bu konuşmalarda. konuşmalar Kriton'un merakı ile başlıyor. "Sokrates" diyor Kriton, "dün etrafınızda bir kalabalık vardı. kiminle konuşuyordunuz, neler konuşuyordunuz?" Sokrates bunların Euthydemos ve kardeşi Dionysodorus olduğunu söylüyor. eserin isminin nereden geldiğini öğrenmiş oluyoruz böylelikle. güçlü otorite burada Euthydemos. asıl bilgi akışı ve fake atmalar Euthydemos tarafından yapılıyor. konuşmalara pek değinmeden eserin yöntem kısmından bahsedeceğim: Euthydemos ve Dionysodorus'un fikirleri çürütme yöntemlerinin temel ilkesi: öne sürdükleri düşüncelerin aksinin ispatlanamayacağı yönünde. bu nedenle her ne kadar genel öğrenmelere aykırı olsalar da tümdengelim yöntemiyle 'kurbanlarına' dilediklerini söylete söylete onların fikirlerini kendi fikirleriyle aynı kapıya çıkartmaya çabalıyorlar. kitaptaki diyaloglar; tuhaf, gülünç, mantıksal olarak doğru gibi gelse de doğada geçerli olmayan, çıkarımları ile -Sokrates'in deyimiyle- yerlere serici ve yüz kızartıcı diyaloglar. nasıl mı? konuşmalara dahil olan bir gencin Euthydemos ile diyologlarına örnek vermek gerekirse: (Euthydemos çıkarsamalarıyla babasının herkesin babası olduğunu ileri sürer.) Ktesippos: baban herkesin babası ise, pek tuhaf bir şey ileri sürüyorsun! Euthydemos: fakat babasıdır... Ktesippos: insanların mı? yoksa atların ve bütün canlı varlıkların da mı? Euthydemos: hepsinin. Ktesippos: o halde, annen kirpilerin de -deniz kirpilerini kastediyorum- annesidir. Euthydemos: seninki de öyle. Ktesippos: öyleyse sen danaların, köpek yavrularının ve süt domuzlarının kardeşisin. Euthydemos: evet, çünkü sen de onların kardeşisin. Ktesippos: ve fazla olarak baban da köpek. Euthydemos: evet, senin de öyle. ardından konu Ktesippos'un köpeklerine, köpeğin yavrularına, Ktesippos'un köpek yavrularıyla aslında kardeş olduğuna ve 'baba olan köpeği dövüp dövemeyeceğine' geliyor. Ktesippos "evet" diyor, "tanrıların hakkı için, seni dövemediğim için döverim." diyor. buna karşılık Euthydemos "şu halde" diyor, "kendi öz babanı dövüyorsun, değil mi?" Ktesippos kızarıyor, ben kızarıyorum, Sokrates yerlere serilmiş gibi nefessiz kalıyor: çünkü onlar sordu, bizler cevap verdik. aslında tüm bunları biz söylemiş olduk. böylelikle konuşma ilerliyor, kardeşlerin çıkarsamaları dinleyiciler tarafından şaşılası bulunuyor. ordaki herkes gülüp eğleniyor ve bu konukları göklere çıkarıyorlar. çoğu diyaloglarda olduğu gibi Sokrates her şeye rağmen bilge görüyor asıl konuşmacıları, bu bilginlerin görülmemiş olduğunu kabul etmeye eğilimli hissediyor kendini. o da bilgilerinin hükmü altında onları övmeye koyuluyor. "sözlerinizde" diyor "Euthydemos ve Dionysodorus, kibar ve nazik davrandığınız nokta şudur: ne güzel, ne iyi, ne beyaz, ne de bu türlü hiçbir şeyin asla var olmadığını söylediğiniz vakit, sizin de dediğiniz gibi, hakikatte herkesin ağzını kapatmaktan başka bir şey yapmıyorsunuz; fakat yalnız başkalarınınkini değil, kendi ağzınızı da kapatıyor gibisiniz: sözlerinizin başkasını incitmesini önleyen pek sevimli bir gidiş. nihayet -esas nokta- buluşlarınız öyle ve buna ustalık katmışsınız. ötekiler bu hususta çürütmeleriniz hakkında şöyle düşünebilir: kendilerinin çürütüldüğünü görmektense, bu türlü çıkarsamalarla başkasını çürütmek onlar için utanılacak şeydir, bunda şüphem yok." şahsen Sokratik diyaloglarda bazen içerikleri ama genellikle içerikten çok yöntemi öğretici bulurum, bu kitapta da olduğu gibi. ama sanırım bu kez biraz da ötekiler kategorisindeyim, Euthydemos hakkındaki düşüncelerim açısından. ah... Ktesippos ve ben, Euthydemos ile saç baş girişmek için neler vermezdik... bu kitabın incelemesini Sokrates'in yöntem hakkındaki düşüncelerini okuduktan sonra yapmak istedim. Platon'un çoğu diyalogunda kendimce öğretici çıkarsamalarda bulunmuş olsam da Sokrates'in diyaloglarla ilgili olan çıkarsamaları beni bu incelemeyi yapmaya itti. kitapta bulunan bazı diyaloglar size "ben ne okuyorum" dedirtebilir. benim için bazı anlarda keyifli bir eserdi. bu nedenle okumanızı tavsiye ediyor ama okuduktan sonraki duygularınızla ilgili hiçbir sorumluluğu üzerime almamak üzerinde kararlı olduğumu belirtmek istiyorum. verimli okumalar dilerim... [ Sokrates ile ilgili tatlı bir alıntı: #131637229 ]

EuthydemosPlaton (Eflatun) · MEB · 1997164 okunma

··

573 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

w • ラテ