Yazar, önce doğayla, coğrafyayla tanıştırıyor bizi. Biliyor ki insanı tanımamıza, çözmemize, anlamamıza coğrafyanın büyük bir katkısı var. İnsan elinin verimleştirmeye çalıştığı bozkır topraklar, yaşamlarının bir parçası olan Don nehri, hasat zamanları; atlar, büyüleyici ve bir o kadar gerçekçi bir şekilde tasvir ediliyor ve bu saydıklarımın hepsi insanı etkisi altına almakla beraber girdisini, çıktısını da insana mâl ediyor. Kitaba başladığınızda kuzey rüzgârı hafifce yüzünüzü okşuyor. Daha sonra kendinizi Don Nehri'ni kendilerine mesken edinen ve bir nevi onu kutsallaştırıp kuşatan Tatarski köyünde buluyorsunuz. Don Kazaklarının arasına karışıp onlarla yaşamaya başlıyorsunuz. Sonra nelere mi şahit oluyorsunuz? Gelin hep beraber bakalım!! Don Kazakları da 'Tekdüze' diyebileceğimiz bir yaşam sürdürmektedirler. En azından öyle görünüyor. Fakat insanın kendisi karmaşık bir yapıya sahip olduğu için 'Tekdüze' kelimesini es geçebiliriz... Melehov ailesi üzerinden ilerleyen kitap tüm insanlığı barındıran ve ilgilendiren konuları ele almaktadır. Örneğin; Aile ilişkilerini, komşuluk ilişkilerini, kadın-erkek ilişkilerini; hatta ensest ilişkilere bile değinmektedir. Çünkü o insanı anlatmaktadır. Bunlarla paralel olarak Kazak halkının gelenekleri ve yaşantıları hakkında da bilgi edinmeye başlıyoruz. Şolohov'un kişilerin ruh hallerini anlatmaktaki ustalığı, insan hakkında bilinmeyen bir sürü psikolojik, duygusal yönünü ortaya sermektedir. Sonra ne mi var? Rusya, dönemin genel ortamı, havası; yönetimi, yöneticileri (Çarlık Rusya ) Sınıfsal nefretin tohumlarının yeşerdiği, halkın bilinçsizce yönlendirildiği; düşünmekten, eleştirmekten yoksun bir toplum. Sosyalizm'in yavaş yavaş filizlendiği fakat bastırılmaya çalışıldığı bir ortam. Ekonomik eşitsizliğin, zorbalığın, riyakârlığın kol gezdiği bir ortam... Güçlünün sözünün geçtiği, haklının ezildiği bir ortam. Sonra savaş (Birinci Dünya Savaşı.) Burjuvazi kesiminin yan gelip yattığı, yoksul halkın evladının kurban edildiği savaş. Savaşın tüm vahşeti, asıl yüzü resmedilmiştir. Savaş illeti halkı huzursuz etmiş, evinden etmiş daha sonra da canından etmiştir. Fakat bu savaş niçin yapılmaktadır, biz kimin uğruna, niçin savaşmaktayız? Bu sorular sorulmuyor ve halk (Kazaklar) bilinçsizce ilahileştirdiği yönetici uğruna can almayı ve can vermeyi kutsal sayıyor. Neden? Not: Yazdığım inceleme, devede kulak misali. En iyisi siz bu kitabı okuyun, okuyun ki kusursuza yakın olanı tanıyın. :))