Kurmaca kavramının sözlük anlamına baktığımızda karşımıza "Olmadığı halde varmış gibi tasarlanmış, kurgulanmış," ifadesi çıkmaktadır. Edebiyatta kurmacanın yer aldığı türlerse roman, öykü, anlatı ve oyundur.
Kurmaca metinler salt gerçeklikten hareket edilerek yazılsalar bile hayal gücünü içerirler. Yazar bu metinlerde okur için yepyeni bir dünya sunar. Yani kurmacanın da kendine has bir gerçekliği, kendine has bir evreni bulunmaktadır. Okur olarak metinlerde var olan evrene, karakterlerin gerçekliğine inanırız. Fakat özellikle modern edebiyat edebiyat döneminden başlayarak postmodern zamandaysa çoklukla tekinsiz (güvenilmez) anlatıcı kullanımı devreye girmiştir. Burada anlatıcının hayalle gerçeği birbirine karıştırarak anlatımı metin içindeki gerçeklik algısını bozar. Okurun bocalamasına ve neye inanacağını bilmemesine neden olan bu anlatım tarzı, kurmacanın kendi gerçekliğini bozarak bizlere aslından anlatılanların "Olmadığı halde varmış gibi tasarlanmış" olduğunu gösterir.
Kurmacanın gerçekliği denilince Bilge Kültür Sanat Yayınları tarafından 2017 yılında yayımlanan Şerefnur Atik'in Metinlerarasılık ve Kurmacada Gerçeklik Üzerine adlı kitabı kıymetli bir eserdir. Keza kurmaca kavramının geçtiği geçtiğimiz günlerde kaybettiğimiz değerli yazar Yıldız Ecevit'in İletişim Yayınları'ndan çık Kurmaca Bir Dünyadan adlı eseriyle Arjantinli yazar Ricardo Piglia'nın DeliDolu Yayıncılık tarafından yayımlanan Kurmaca ve Eleştiri adlı eserlerinden bahsedebiliriz.
Kurmaca ve kurmacanın gerçekliğini detaylıca anlatıp kitap önerilerinde bulunduğum videoyu izlemek için: youtu.be/ZNrbgsyeZs4
·
785 görüntüleme
Turhan hocam aklıma takılan bir soru oldu. Ben kurmaca metinlerde "tip", "tip üstü" ve "karakter" analizleri yaparken vidonuzda saymış olduğunuz şoför, manav vs. Bunlar karakter olabilir mi yoksa tip midir? Eğer karakter olabiliyorlarsa örneğin 'Don Quijote' u hangi olgu da değerlendirmeliyiz? Videolar için sonsuz teşekkürler bu arada.
Burada metnin yapısı önemlidir. Örneğin Don Quijote bir anti-kahramandır. Bu romanda tipik bir gezgin şövalye tarif edilmez. Gezgin şövalyelerin parodisi konumunda karakterimiz Don Quijote vardır. Belirtilen figür metnin yapısı ve anlatım içinde nasıl konumlandırılmış kısmı belirleyicidir. Mesela videoda belirttiğim öyküde otobüs şoförü olan karakter anlatıcılardan biri ve farklılığını ifade ediyor. Aynı metinde yer alan ve yine anlatıcı olan satış görevlisi de yaşadığı ruhsal çalkantıları bize aktarıyor. Sadece sosyal boyutu içinde incelersek yani toplumda yer aldığı mevkiye göre bir anlatım yaparsak tip, bireye inerek anlatırsak karakterdir.
2 sonraki yanıtı göster
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.