Dünya edebiyatının en büyük sözel çelişkisi; Karamazov eserinin kalbinde saklıdır. Ateist Ivan ile rahip adayı Alyoşa kardeşler arasındaki tartışmalarda: Büyük Engizisyoncu efsanesi. Ivan'ın Tanrı ve kilise sorguları içinde eskiden yazdığı bir şiirden gelir bu satırlar. Yoldan çıkan ve Tanrı'yı oynayan kilisenin Ortaçağda Hristiyanlara yaptığı büyük zulüm Engizisyon zamanında gelen Hz.İsa'yı güçlü kardinalin tutuklatması ve acıyarak salıvermesidir (Yaşar Nuri Hocanın dediği gibi, en musibet din sınıfı!) büyük çelişki: Uğruna düzen kurulan peygambere karşı gelen yeni peygamberler. Kardinal; onun verdiği mucizelere bağlı olmayan özgürlüğün ve sevginin insanlar için ağır yük olduğunu ve zavallıların temelleri mucize, sır ve otoriteye oturttukları yeni dinle boyun eğen, sınıflarını kabullenmiş ve eskisinden çok daha az birbirlerini öldürdüklerini söyler ve ekler: 'Ve sen şimdi mucizelerinle bunu değiştireceğini mi sanıyorsun? İstersem seni şimdi yaktırabilirim'. İvan'ın dünyadaki adaletsizliğe isyanını dile getirdiği bu bölümde; özgürlük &biat, paylaşım &adalet, Acı &zayıflık gibi paradokslar altında tüm dogmatik değerler eleştirilmekte. Ardından gelen Alyoşa'nın manastırdaki idolü Zosima Dede'nin İncil ağırlıklı dini açıklamaları ile efendilerle uşaklar ve zenginlerle fakirler hakkındaki ahlaksal sorguları ise, adeta kitapta bir dengeyi tutturmak adına eklenmiş gibi durmakta. Sevgiyi temel alan fakat kaderci yaklaşımıyla biatı da öğütleyen dogmatik sorular; yazarın dine merak saldığı dönemi de esere katmasını sağlıyor. Karamazov'un tüm oğulları, #dostoyevski 'nin bir yanını andırıyor ve aslında biz onun farklı yönlerini okuyoruz. Ancak din ve Tanrı sorguları, pek çok yazında hâlâ göremediğim derinliği son yazdığı bu başyapıtında barındırıyor, her görüşe göre: OKUTUN...

Karamazov Kardeşler - Cilt 2Fyodor Dostoyevski · Cem Yayınevi · 1969658 okunma

·

282 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.