#1001kitap~~~Asıl adı Jean Iris Murdoch, İrlandalı filozof yazardır. 20. yüzyılın en zeki ve üretken yazarları arasında sayılan Iris Murdoch Komünist Parti'ye girdi ve klasik Edebiyat diplomasını aldı ve 1940'lardan sonra Londra'ya yerleşip Ekonomi Bakanlığına çalıştı. Komünistlerin siyasi tutumlarından hayal kırıklığına uğrayarak partiden ayrıldı. II. Dünya savaşının sonlarında Birleşmiş Milletler'de çalıştı. Belçika ve Avusturya mülteci kamplarında görev aldı. Bu görev için Avrupa'da yer aldığı sıralar Sartreve Simone de Beauvoir ile tanıştı. Bu tanışma genel olarak felsefeye özel olarak da varoluşculuğa yönelmesini etkiledi. Cambridge'de Wittgenstein'ın görev yaptığı Nevnham Üniversitesi'nde dersler alarak felsefe doktorasını aldı. 1948'de Oxford'da St.Anne College'da felsefe profesörü olarak göreve başladı ve 1963'e kadar burada çalıştı. Elias Cannetti'yle yakın ilişkisi oldu. 1954'te ilk romanını (Under the Net) yayınladı. 1956 yılında ise ölene kadar hiç ayrılmayacağı eleştirmen ve Oxford Üniversitesi İngilizce profesörü olan John Bayley ile evlendi. 70'li yıllardan itibaren felsefe yazıları yazmaya da yöneldi. 1996 yılından itibaren ortaya çıkmaya başlayan unutkanlıklarıyla 1likte hastalığı belirginleşti ve yazarın alzheimer hastası olduğu açıkladı. Binlerce okuru ve hayran kitlesi olan yazar, kendi kitaplarının adını dahi hatırlayamıyordu. Kendi durumunun farkında olan ve bunu "çok kötü, sessiz ve karanlık 1yerde olmak" ( şu kısım beni çok etkiledi yazarı ve yazdıklarını düşününce) şeklinde tanımlayan Murdoch, alzheimer hastalığından dolayı öldü...
Sert 1uslubu olan Murdoch tan okuduğum 3.kitap olan ~Ağ~ yazarı tanımak adına en uygun kitap ki çoğunlukla da bu şekilde düşünülüyor, diğer okuduğum 2kitabinda okurken çok zorlanmış olabilirim ilki anlatım açısından beni zorlamıştı diğeri de konu itibari ile okurken çok ters gelmişti oyuzden kitabın içine hiç girememiştim...
Iris Murdoch ilk romanı olan Ağ (Under the Net) içinde psikolojik temaların yer aldığı varoluşcu felsefenin izlerinin belirgin olarak hissedildiği ve kahramanı Jack Donague la da 1tür Sartre'cı kahraman olarak karşımızdadır ki okuduğum kitaplarında genel itibariyle roman karakterleri varoluşcu felsefecilerin ürettiği kahramanlara benzer, varoluşuyla ve yaşamıyla uyumsuz, sanatçı ya da sanatçı ruhlu, başarısız, ~hem kendileriyle hem de çevrelerindeki insanlarla sorunlu kişileri anlatır~, genelde okurken karakterlerde hissettiğim durum. Bu kişiler karamsar, umutsuz, ikilemler içinde yol bulmakta tereddütlü, şaşkın, yanılgı içerisinde, yalnız ve tedirgin kişilerdir ki her zaman 1Ağ'a yakalanmış, 1çemberin içine alınmış, kuşatılmış gibidirler.
Ağ kitabı Murdoch'ın ilk romanı olmasına rağmen en başarılı kitaplarından 1i olarak değerlendirilen ve konusu hayatını ucuz romanlar çevirerek kazanan 1yazarın, geçmişiyle ve kendisiyle hesaplaşması üzerine olup bu yazar özelinde insanın, rastlantıları ve öteki insanları dikkate almadan, kendi hayatını kendine göre ne ölçüde yaşayabileceğini sorguluyarak geçmişinde çok önemli yer tutmuş olan dostları ve aşklarıyla tekrar yüz yüze geldiğinde peş peşe bocalama anları yaşar ve anlar ki aslında her şeyi yanlış anlamış, kimseyi doğru dürüst tanımayı becerememiştir ve en sonunda kendini, kendi hayal ve düşüncelerinden oluşan 1ağın içine kapattığını anlar, aslında tam da hayat bu!!! çok iyi biliyorum dediklerinden bile insan bazen tereddüte düşüyorsa konu tam da içimizden 1durum değil mi? Bu anlar tam da aydınlanma anı olup yıkıcı olmayan andır hayatımızda. Meraklanıp, eğlenerek, çokça düşüneceğimiz bu kitap insan ilişkilerinin olağanüstü karmaşıklığıyla sanat-hayat, zorunluluk-~rastlantısallık~(özellikle kitaptaki ilerleyiş), genellik ya da cüzi miktarın içindeki durumlarda benliğin ötesini kendine has 1mizah duygusuyla anlatır yazar Ağ kitabında, artık başkalarının sözlerinin arkasında değil, kendi cümlelerinde kendini bulacaktır...
Okuduğum 3kitaba göre yazarın tarzını özetlersek işlediği konu itibari ile yaşam-sanat, cinsellik-aşk, aşk-özgürlük, din, evlilik, platonik-erotik aşk, yalnızlık, raslantısallık, öteki insanlarla ilişkiler gibi durumları olayların akışı içerisinde motif motif işlemek. Eğer bu tarz konular ve kitaplar seviyorsanız kesinlikle tavsiyemdir, yazarı tanımak adına da ideal olan ~Ağ~ kitabı ölmeden önce okunması gereken 1001kitap arasındadır, herkese mutlu huzurlu keyifli okumalar...
