Denis Diderot Fransız Aydınlanmasının en önemli düşünürlerinden biri. Sistemi dağınık, teizmden deizme, oradan materyalizme ve en son panteizme geçiş. Ama dönemin düşüncelerini bir araya toplaması onun önemini artıyor. Ansiklopedi’nin editörü. Diderot determinist felsefesinde özgür iradeyi ve kişisel sorumluluğu reddediyor ve #kadercijacquesveefendisi bu felsefesi doğrultusunda yazılmış. Jacques ve efendisinin sohbetleri kader ve kaderin insanı yönlendirmesi üzerine. Kitap efendi ve uşağın yolculukları, bu yolculuk sırasında sohbetleri ve anlatılan anılardan oluşuyor. Bağlantılı bağlantısız olaylı anılar. Diderot da sık sık araya giriyor okurla konuşuyor, hikayede olabilirlikler üzerine varsayımlarda bulunuyor. İronik bir anlatım ve oldukça akıcı ama özellikle kitabın ilk yarısında tekrarlar fazla. Komikliğin hafifliği felsefenin ağırlığını gizlemiş. Bu nedenle bazı okurlar sorun yaşayabiliyor. Aslında felsefi yönü de edebi yönü de güçlü bir metin, yazıldığı dönem 1770’ler. #milankundera Diderot’dan etkilenmiş, denemelerinde sık bahseder. Tristram Shandy ile Jacques ve Efendisini on sekizinci yüzyılın oyun gibi tasarlanmış en büyük iki romanı olarak görüyor. Bu kitabın çeşitlemesi olan bir oyunu var onu okuyacağım o zaman Kundera’ya geri dönerim. Kitabın diğer bir özelliği ise geleneksel roman tekniklerini sorgulaması. Bir hikaye nasıl anlatılmalı sorunsalı karakterlerin anlattığı hikayelerde, sohbetlerde irdelendiği gibi Diderot’un okur ile konuşmalarında da irdeleniyor. En çok sevdiğim bölümlerdi ve Kundera’nın nasıl etkilediğini gözlemlemek güzeldi. #denisdiderot bu kitap için roman değil diyor. O bölümü bırakıyorum. “Açıkça görüldüğü gibi bir romancının kullanmaktan geri kalmayacağı şeyleri ihmal ettiğim için ben bir roman yazmıyorum. Yazdıklarıma gerçek gözüyle bakan bir kimse herhalde onlara uydurma diyen birimden daha az yanılmış olur.” …. “Bana:’Senin Jacques’ın, incelikten yoksun bir şekilde yazılmış, gelişigüzel sıralanmış kimi gerçek, kimi uydurma bir olaylar yığınından başka bir şey değil!’ diyeceksiniz.”

Kaderci Jacques ve EfendisiDenis Diderot · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 2019296 okunma

·

405 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.