Bu roman, müellifin zikrettiğine nazaran Doğu kültürünü yansıtan Rakım Bey ile Batı'yı taklit eden Felatun'u yansıttığı ifade edilse de Rakım Bey'in tam olarak Doğulu olmadığını görürüz. Aslında burada gözden kaçırılan şey de budur. Tanzimat döneminde yazılan romanlarda Batı'yı sûretâ taklit eden Felatun Bey gibileri eleştirmekle uğraşılır. Ancak karşısına konulan bu romanda Rakım Efendi'nin temsil ettiği ideal tip Batı'nın tekniğini, övülen özelliklerini alıp ahlakını terkedebilme kudretini (!) gösterebildiği gösterilmeye çalışılsa da romandaki bazı hal ve hareketlerinin Batı'nın ahlakından olduğu malumdur. Buradan çıkarmamız gereken şey de bizim Batı'nın neresini iyi neresinin kötü görüldüğünü sorgulamaktır. Aslında burada övülen ve Rakım'da olduğu söylenen dakiklik Batı'nın işçileri daha verimli çalıştırmak için geliştirip işçilere vs. çalışanlara kazandırmaya çalıştığı alışkanlıktır. Halbuki Doğu toplumunda saate gerek yoktur. Keza saat kuleleri hep Batı'dan gelmiştir. Bunun gibi çeşitli cüz'î örnekleri düşünüp 200 senelik Batılılaş(a)ma(ma) serüvenimizde nerelerde hata yaptığımızı düşünüp kullî bir bakış elde etmeliyiz.

Felatun Bey ile Rakım EfendiAhmet Mithat Efendi · Dergah Yayınları · 201422,5bin okunma

·

172 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.