Bir kitabı böyle incelemeye başlamak garip gelebilir fakat söylemeden edemeyeceğim ki Türkiye'nin Antitez'i Kemal Tahir'dir. Resmi-ideolojik ya da yanlı olarak (sağ veya sol) anlatılan tarihi olayların farklı bir yönünün de olabileceği, değişik perspektiflerden de görmek gerektiğini her Kemal Tahir romanı okurken olduğu gibi bu kitabında da fark ediyor insan. Ve bunu yaparken kötü niyetli-yanlış bilgiler ile okuyanı yönlendirmeye çalışan bir yazardan çok, gerçeklerin peşinde olan-insanını uzaktan değil direk içlerinde (ciğerlerini okurcasına) tanıyan bir Aydın olarak yapıyor.
Kitabın konusu Dumanlı Boğaz Köy Enstitüsü'nü kurmaya hevesli-ülkücü idareciler, oraya seçilen öğrenciler ve buna karşı olan köy ağası ve yandaşlarını anlatıyor. Köy enstitüleri ile ilgili diğer kitaplardan farkı bu fikirde yanlışların olduğu, kolaycılığa kaçıldığı, köyü-köylüyü-köy hayatını tam bilmeden bunun yapılmasını eleştiriyor.
Kemal Tahir'in tüm kitapları gibi bu kitabı da öneririm.