Psikalanatik edebiyat ile postkolonyal edebiyatın harmanlandığı bir eser Renklerden Moru.
Belli değerler dizgesine ait bir toplumdaki bireyin, yaşadığı kültür içerisinde kendine ayrılan çemberden ve onu temsil ettiği toplumsallığından arındırıp bireyselliği üzerine yoğunlaşarak iç dünyanın keşfi üzerine kurulu esere aynı zamanda bir direniş eseri diyebiliriz.
Sert dolambaçsız bir girişi var kitabın. Başlangıç buysa, bunca yitik ve kıyımla başlıyorsa bu kara tenin, kara bahtın öyküsü ; sonu gelir mi diye düşünmeden edemiyor okur.
Oldukça rahatsız ediyor satırlar aslında çok uzaklarda, uzak tenlerde ya da kaderlerde
yaşanmadığını bilmek bu rahatsızlığın gözesi.
Ensest, şiddet, değersizlik siyahi kültürün birer ögesi sayılıyor adeta.Beyazların ötekileştirmesine hacet kalmadan öteki oldurmayı,hiçleştirmeyi başarıyor siyahi erkekler.
Kitabın kadıncı( feminist) dili bu kültürde asla aşırılık değil.Okurun içinde de aynı haklı isyan
kabarıyor çünkü. Siyah olmak kadın olmak üstelik çirkin bir kadın olmak zayıf olmak demek her kadının öyküsünde.
Celie bu zayıflığa dair bir yaşamın yaşamak denmeyecek eylemini ifa ediyor.
Kitap günce şeklinde mektuplarla ilerliyor,
Sevgili Tanrım, diyor Celie...Çünkü o ancak bir bilinmeyenle konuşabilir hatta konuşmaz yazabilir; onun tanıdığı hiç kimse bu kadını varlık olarak görmüyor...
O da kendi varlığını fark edemiyor, anlamlandıramıyor uğradığı şiddeti tecavüzü... aklını uyuşturuyor her acı...İç içe giriyor annelik, kadınlık, kölelik ve böylece sevgi,nefret, merhamet...
Buna rağmen akıp gidiyor zaman...
Hikayeye ekli her kadın bir erkeğin dayatmasında yara bere içinde kalıyor. Savaşmayı değil sadece hayatta kalmayı bilen bu zavallı siyah kadınlara umudun rengini taşımayı reel yaşamında da görev bilen yazar, eserinde de ışık oluyor.
Eklemliyor kadınları birbirine, Celie Nettie Sofia Shugy Ciyak...ne kadar kadın varsa yamalıyor en renkli yerlerinden...ve mor metaforu ile içsel bir direniş başlatıyor.
Mor rengi ruhani yeteneklere ve ruhsal aydınlanmaya ilham veren aynı zamanda gerçekçiliği sembolize eden bir renktir.Bu metaforla içsel yolculuğunu tamamlayan kadının egemen erkek karşısında ışıltısı ve duruşudur.
Kitabın akışını da değiştiren bu duruş ana karakterin farkındalığından sonra kardeşi Nettie aracılığıyla Afrika toplumu üzerine çevirir projektörünü. Formatı yine mektuplarla devam eden öyküde Nettie, Afrikalı siyahilerin günlük yaşamlarını , misyonerlik çalışmalarını, kauçuk plantasyonları ile gelen yıkımı anlatır.
Kadını yok sayan siyah erkek dünyası gibi kendi toplumunu beyazlara satan, köle olarak pazarlayan Afrika halkına hesap sorar. Yaranın içeriden beslendiğini haykırır adeta...
1001 kitap listesinde de yer alan bu kitabı tavsiye ederim. Esen kalın
