DİPÇE : Bilindiği üzere Dostoyevski'nin sürgün dönüşü yazdığı ilk eserdir Amcanın Düşü. Üslubu bakımından diğer Dostoyevski eserlerinden ayrılan, mizah yönü baskın, okunması keyifli olarak nitelediğimiz eser ciddi bir taşlama örneği olarak karşımıza çıkar. Mekan olarak da değişiklik yapar Dosto, bildiğimiz Petersburg sokaklarından Mordasov'a taşımıştır bizi. Bir taşra kasabasından Rus sosyetesine hangi yollardan gidileceğinin krokisini çizerek okuru aydınlatır. Rus sosyetesine ve birçok ülkenin sosyete kesimine son şeklini veren en önemli etken kadın karakterlerdir. Bu kadınların ortak özelliği hırsları, dedikodu uzmanlıkları, sonu gelmez entrika ve planları ile olmazsa olmazı evlilik suretiyle yerini sağlama alma çabalarıdır. Dosto'nun buradaki sözcüsü Maria Aleksandrova'dır. Onu hükmedeci olarak ortaya çıkarır; tam bir oyuncu,fesat, çıkarcı biridir ve onun bu yönünü dengelemek üzere kızı genç Zinaida'yı yerleştirir. Zinaida çalkantılı süreçlerden geçer ama doğruya yakın bir duruşu vardır. Erkek karakterler ise siyasi ve sosyal sembol olarak kullanılır. Mozglyakov ve Afasani karakterleri toplumda sağlam duruşu olmayan,kof,yanardöner ve silik insan tiplemelerini sembolize eder bu insanlar olayların akışında başkalarının yönlendirmesiyle etkin olabilir hükmediciler için bu kitle hep beslenir ve varlıkları desteklenir. Prens K ise siyasi yükleme yapılmış bir karakterdir. Hikaye, bu taşra kasabasına gelen soylu Prens K'nın yarattığı ve yaratabileceği heyecan üzerine kuruludur. Yaşlı Prens taşraya bir soluk getirir; onun parası, ünü ve ölüme yakınlığı hırs ve şöhret avcılarının aradığı şeydir. Öte yandan bu yaşlı bunak Prens, takma gözü,ayağı ve perukası ile görünürde var olan ama bitmeye mahkum duruşuyla Çarlık Rusyasına bir göndermedir onun kurtuluşu evlenme düşünden uyanmak ve Avrupaya gitmek koşuluyla mümkün olacaktır tıpkı Rus halkının bir düşten uyanması ve gerçeği görmesi gerektiği gibi... Kitapta dikkat çeken diğer bir durum da Shakespeare romantizmine yapılan göndermedir Dostoyevski artık Romantizm döneminin çok eskilerde kaldığını ve dönemin Rusyası için yetersizliğini belirtir, zaman Realistlerin zamanıdır. . Dostoyevski sürgün sonrası edebiyat dünyasına (ve tabii ki ekonomik durumunu da gözeterek) görünürde eğlenceli ironik bir üslup tercih ederek girer yine de bu tiyatrovari eserin arkasına sosyal ve siyasi dokunuşları saklamadan edemez. Dostoyevski külliyatında önemli ve farklı bir adım olan bu kitabı tavsiye ederim. Esen kalın

Amcanın DüşüFyodor Dostoyevski · Can Yayınları · 20173,270 okunma

··

2.181 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.