·
347 görüntüleme
Sevdiğim bir şarkıda (sarı bıyıktan öfkeler) sekreterle birinin ilişkisine tepki gösteremeyen (çünkü çirkin) bir adam akla geldi. Gerçekten de dış görünüş böylesine önemli midir? Bence öyle. İç güzelliğe önem veren herkes dışı güzel birinin iç güzelliğini aramaktadır. İnsanlığın estetik zevkine uymayan kimse yaramazlık yapmaya ve sevmeye layık görülmemiştir. Karl İvanoviç'in barut muhabbeti de böylece onun işten çıkarılmasına ve St Jerome'un alınmasına neden olur. Otobiyografik taraf öğretmen değişikliğidir ve Fransız öğretmen itaata önem verecektir.
"Şanssızlık daha annemin karnındayken benim peşime düşmüştü." Karl İvanoviç'in hikayesi anlatılır. Gayrimeşru olan çocuk, annesi hariç yandaşı olmayan bir çocuk, günah keçisi. Nikolenka gibi dürüst ve akıllı bir insan olması söylenmiş, ayakkabcılığın ardından "oğlum" bile denmediği adam için asker oluyor. Bahsedilen savaşlar dördüncü koalisyon savaşı (Fransa vs Prusya-Rusya) ve beşinci koalisyon savaşı (Fransa vs Avusturya). Esaretten kaçtıktan sonra bir fabrikaya girer ancak patronun karısı sarkıntılık yapınca evden kaçar. Fransız edebiyatı aldatma sahnelerine bir kapak yapılmış gibi hissettim. Ardından yurduna döner, ailesi ile görüşür ama kısa süre sonra kaçar. Yeneral Sezin onu Rusya'ya götürür, sonradan maman onu çağırır hikaye son bulur.
Misafirler gelir ama bizimkilerin dersi vardır. Tolstoy'un abileri derslerde daha başarılıydı, Tolstoy hayal gücü ve tasvirleri ile öne çıkarken dersleri boşluyordu. Öğetmen Tolstoy'un bu özelliğini farketmişti. Kitapta da Nikolenka'nın derslerindeki kötülüğünü görüyoruz. Şekerleri almaya yollanmış ama hem öğrenmemesi gereken şeyler öğreniyor hem de kanıt bırakıyor. Geri gelir, tam sosyal medyadaki beta erkekler gibi hareket etmektedir ve bu ona Seryoja'nın Soneçka'yı dudağından öpmesi olarak geri dönmüştür. Varken yok olmak hissine kapılır, ilkgençliği aslında zarar niyeti olmasa da merak ve ilgi için her şeyi deneyeceği dönem olarak niteleriz.
Fransız öğretmenin cezası da otobiyografiktir. Tolstoy bu mahzende soneçka ile olmayı dilemiş, bir yandan da ölmeyi istemiştir. Nikolenka'nın bahsettiği savaş senaryoları, diz çöktürme hayalleri, Tanrı sorgulamaları, tanrının gücünü ve müdahalesizliğini düşünmesi tamamen otobiyografik. Cezası ertesi gün de devam ediyor ama yalnızlık dışında sorunu yok. Yemeğe bakılacak olursa ceza bitiyor ve ardından büyük annenin yanına gidiliyor ama kişisel cezanın yanı sıra sosyal ceza da başlıyor. Tüm aile birden Nikolenka'yı özür dilemeye zorlar ama çocuk reddeder. Üstüne babası da eklenince tüm nefretini kusar ama baygın düşer. Gogol, ölü canlar kitabında insanları dinlemek ve soğukkanlıca yargılamak gerektiğini, insanı insanın değil yasanın yargılaması gerektiğini söylerdi. Karl İvanoviç tam böyle bir öğretmendi. St Jerome ise gücü kötüye kullanan, ezen ve aşağılayan biridir.
Gözlem sırası hizmetçilere gelmiştir. Zengin ve hiyerarşik olsa da bir hizmetçiyi hanım olarak, kendisini onun kölesi olarak görüyor; sarhoş ve agresif Vasili'nin it kopuk olduğunu ve bu aşkın içten içe sıkıntılı olduğunu düşünüyor. Günümüzde de böyledir; insanlar hep onları anlayan, iyi, şefkatli insanları aradığını söylese de nerede sarhoş, it kopuk, psikopat herif varsa onlarla takılmaktadır. Ama Nikolenka iyidir, toprak sahibi olunca onlara 1000 ruble verip evlendirmeyi düşünmüştür zira biri için kendinden vazgeçebilmek onu etkilemiştir.
Felsefe düşüncelerine merak saran Tolstoy da hem kritisizmi hem hedonizmi hem de din felsefesi diyeceğimiz düşüncelere atılmış ve her şeyi incelemeye koyulmuştur. Kitapta da Nikolenka'nın bunları yaptığını görüyoruz. Kritisizmi incelerken Berkeley ve Schelling gibi düşünüyor, ne düşündüğünü düşündüğünü düşünmek de yine otobiyografik. Volodya'nın harika geçen üniversite sınavı onu kardeşlerinden daha üst bir konuma getirmiş ve babasının Nikolenka'yı adam yerine koymaması ve sınavdan ötürü abisine değer vermesine kızıyor. Katenka ve Lyuboçka ile ile gezi yapıyorlar ve aynı gün içinde babaannenin ölümünü öğreniyorlar. Bizim karakter ise değişmeyi seçmiş: Çalışkan, askıntılık yapmayan birisi olmuş, çocukluktan sonraki bocalama devri yavaştan son bulmuş. Kendimizi açıkçası gençlik kitabına hazırlarken buluyoruz.
Arkadaşlar tanıtılıyor, Nehlüdov çirkin bir adamdır ama bizim karakter bununla arkadaş oluyor. Tolstoy'un bir abisi -sanırsam Dimitri- çirkin bir kızla arkadaş ve samimi olmuştu, buna bir gönderme olabilir. Tolstoy da Kazan Üniversitesi'nde diplomatlık okuduğu için kitapta da karaktere diplomat diyorlar. Nehlüdov ile kaynaşırlar, dostlukları güçlenir, bir seven ve bir sevilen ama sevilenin de sevmeye ve sevenin de sevilmeye hazır olması gerektiğini öğreniyoruz. Tolstoy'un toplumcu fikirleri artıyor.
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.