Spoiler yoktur, rahatça okuyabilirsiniz :))
Orijinal adı “Die Verwandlung" olan, Kafka’nın “Dönüşüm” kitabı sayfa sayısının azlığına ve üslubun görünüşteki yalınlığına rağmen “Hemen okuyayım da bitsin.” denilebilecek bir kitap değil. Ancak günümüzde ne yazık ki insanların Dönüşüm kitabını çok okunmasının sebebi, sayfa sayısının azlığı gibi geliyor. Çünkü insanlar bir oturuşta okuyup bitirebilecekleri eserleri hele ki bir de bu çok okunanlardansa hemen aradan çıkarma gibi bir eğilimle okuyorlar.
Kitabın ana fikrinden de bahsetmeden önce şunu demeliyim ki, Kafka bu eserde toplumsal ilişkilerin değişmesinden kaynaklanan sorunları eleştirel biçimde işlemiştir. Eserde modern topluma ilişkin eleştirilerini en çok ekonomik etkenleri kullanarak yaptığı ön plana çıkarken kullandığı simgeler ile başkarakter Gregor Samsa’nın iç dünyasını ve modern toplumun Gregor’u dönüştürdüğü kişiyi bize anlatmıştır.
Konudan sonuç bilgisi vermeden bahsedecek olursak:
Gregor Samsa'nın böcek olarak uyanması ile başlayan öykü, böcek olarak uyanmasına çok şaşırmayan Gregor‘un işe gitmek için kurduğu alarmı duymadığının farkına varması yani insanın toplumsal bakımdan 'kullanım talimatlarına' uymadığını fark etmesiyle bir telaşa kapılması ve işe gidememesi üzerine ailesinin tepkisi ve müdürünün eve gelmesiyle beraber bu 'uyanış' sürecine verilen tepkiler ile devam ediyor.
Kafka, kitap boyunca her satırda Gregor’un iç dünyasını bize çok güzel anlatmış. Kitabı okurken her sayfayı çevirişimizde kendi içimizdeki Gregor’u bize daha çok fark ettirdi.
Bazen duygularımızı anlattı:
“Olmamasına razıyım, oluyormuş gibi olmasın yeter.”
Hayatımızdaki sahte insanlardan –mış gibi yapanlardan çok sıkılmadık mı?
Bazen de bize öğütler verdi Kafka:
“Olabildiğince sakin düşünmenin çaresizce karar vermekten çok daha iyi olduğunu arada bir düşünmeyi de ihmal etmiyordu.”
“Anlık sorunlara o denli odaklananlar, gözlerinin önündeki basit gerçekleri göremezler...”
Kitapta bazı anlayamadığım yerler, kafamda cevapsız kalan sorular da oldu. Gregor ilk böcek halindeyken kız kardeşi sürekli ağlıyordu. İlk başta –biraz fantastik olsa da- Gregor’un dönüşümüne kardeşinin sebep olduğunu düşünmüştüm. Daha sonraları ekonomik sıkıntıya girecekleri için ağladığını düşünsem de bu kısım bende tam anlamıyla açıklığa kavuşmadı. Aynı şekilde sonunda olan birtakım olayların –sonuç bilgisi vermemek için ne olduğundan bahsetmeyeceğim- nasıl gerçekleştiğine de hiç değinilmedi. Kafka’nın bu kısımları daha geniş ele almasını isterdim.
Kafka’nın hayatını araştırdığım zaman babası ile arasının hiç iyi olmadığını öğrendim. Bu da benim “Acaba Gregor Kafka’nın kendisi miydi?” sorusunu sormamı sağladı.
İnternette çeşitli eleştiriler ve inceleme yazılarını okudum. Çoğunluğu olumlu eleştirilerdi. Olumsuz olanlar da vardı. Hepsinin kendine göre haklı yanları vardı ancak birinin neden öyle düşündüğünü anlayamadım. Kafka hakkında “Nedir bu sembolizm merakı?” diye bahsediyordu. Bence olayları sembollerle anlatmak, yazarı oldukça zorlayan ama okuyucuya oldukça zevk veren bir anlatım tarzı. Dönüşüm romanında üç büyük sembolü fark ettim. Bunların ne olduğunu ve neler anlattığını açıklamayacağım. Çünkü öyle ince düşünülmüşler ki, ne olduklarını söyleyerek keşfetme zevkini elinizden almak istemiyorum. Sadece şunu bilin: Kafka gerçekten harika!
Yazar yani Kafka üzerine konuşursak:
Kafka’yı inceleyen edebiyat eleştirmenleri Kafka’nın çekingen bir yapısı olduğunu ve sanki öyküde geçen dışlanmışlık yalnızlık gibi duyguları kendisinin de hissettiğini söylüyorlar. Buna sebep olarak yukarda bahsettiğim gibi babası ile olan ilişkilerini veya Kafka’nın Çek asıllı Almanca konuşan bir Yahudi olmasını gösterenler var. Ben ikisinden de biraz diyorum çünkü Dönüşüm kitabında baba-oğul ilişkileri üstünde yoğunlaşırken Milena’ya yazdığı mektuplar beni ikincisine itiyor.
Franz Kafka’nın kaleme aldığı “Dönüşüm” hakkında daha söylemek istediğim birçok şey var ama bunları sonuç bilgisi vermeden size anlatamam bu nedenle kitap eleştirim burada sona eriyor. Size iyi okumalar.
Rabia Nagehan Türkoğlu
Dönüşüm 
Franz Kafka @remusunki
·
103 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.