Gelîya Zîla’dan Çiya’yê Agırî’ye yankılanan çığlık: Söyle Zilan
Sırrı Özbek'in Söyle Zilan adlı yapıtında isyan 1926 senesinde, topraklarını işgal etmek isteyen birçok ülkenin ordusuna karşı toprağını göğüs göğüse çarpışarak koruyan ve kahramanlık gösteren Bîroyê Hesikê Têlî’nin devletin tüm uğraşlarına rağmen Şeyh Sait isyanı sonrası adının sürgüne gidecekler listesine yazıldığını öğrenmesiyle roman başlıyor. Çevredeki köylerden ve aşiretlerden destek alan bu dayanışma ve örgütlenme Ağrı Dağının zirvesinde gerçekleşiyor ve 1929 yılına kadar küçük çatışmalarla devam ediyor. Daha sonra Xoybun örgütünün de Ağrı Dağı’na desteğe gelmesiyle devlet tarafından fermanların çıkarılması sonucu ölümler, kıyımlar başlamaktadır. 1930 yılında bu yapılanmanın bir kısmı Van’ın Erciş ilçesinde ki askeri alanlara saldırılar başlatıyor ve daha sonra geri çekilerek İran’a dağılıyorlar. O bögede görevli Devriş Bey müfrezesi bu olay üzerine Zilan Deresi etrafındaki köylere saldırmış ve Geliya Zila denen bölgede büyük bir katliam gerçekleştirmiş. O dönem övgülerle bahsedilen ve haberleştirilen katliam Cumhuriyet gazetesinde de ‘Zilan Deresinde Temizlik’ manşetiyle kutlamıştır. Zilan Deresinin günlerce kan kırmızısı aktığı, insanların ceset yığınları arasından anca sağ kurtulabildikleri Zilan katliamı hakkında yazılan, söylenen onlarca şeyden yalnızca birkaçıdır. Söyle Zilan, Ağrı Dağı eteklerindeki isyan günlerinin, ölüme meydan okuyan âşıkların, yarası kabuk bağlamayan bir coğrafyanın romanı. Sırrı Özbek, Zilan'ın hikâyesini destansı bir dille, yüreklere dokunan bir sesle anlatıyor. Yazar acıları, umutları, kardeşliği ve en önemlisi dayanışmayı en iyi şekilde gözler önüne sermesiyle romanı daha bir keyifle okunacak hâle getirmiş. Çok sade ve akıcı bir dille olayları anlatıyor. Resmen her altını çizdiğim cümle beni oldukça etkisi altına aldı. Direk insanın yüreğine yer eden bir yapıt ortaya çıkmış. Karakterlerin derinlemesine olarak ele alınması oldukça başarılıdır. Yazarın okuduğum bu ilk kitabından aldığım hazla diğer eserlerini de aynı bakış açısıyla okuyacağım. Yazarın eline koluna sağlık çok güzel duygularla bir yapıt ortaya koymuş. Kötü sonlarla bitmesine rağmen hep umut ederek hayata bakmaya çalıştılar, Geliya Zilan halkı.
Di Gelîya Zîla’yê
Li netikê zarokan nivîsîbûn
Nasnameya wan
Bı berik û barûtê!’’
‘’Zilan Deresi’nde
Çocukların alınlarına yazmışlardı
Kimliklerini
Mermi ve barutla!’’ 
Söyle Zilan
·
148 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.