Nikolay Vasilyeviç Gogol bir çok eserini Puşkin’den etkilenerek yazmış ve Müfettiş kitabının ilhamını da kendisinden almıştır. Puşkin bir gün kendisine ”Rusya'da o dönemde kendini müfettiş olarak tanıtan birçok kimse olduğunu, bir seferinde kendini de müfettiş sandıklarını, devletin ıslahat girişiminden dolayı teftişlerin çoğaldığını fakat gelen müfettişlerin çoğu zaman gerçek mi ya da sahte biri mi olduğunun anlaşılamadığını” söylediğinde Gogol bu konuyu çok beğenmiş ve üzerinde çalışarak 1836’da eseri yayımlamıştır. ‘’Bunca olay yetmezmiş gibi, alaycı yazarın biri de, bundan kendisine bir komedya çıkaracak.’’ (sayfa 127) 1800’lü yılların sansürünü aşmakta epey zorluk çeken oyun bürokrat kesimin tepkisiyle karşılaşmıştır. Bu durum karşısında Gogol Rusya’yı terk edip İsviçre’ye gitmiştir. Kendisini tanımamızda ve edebiyat sahnesinde görmemizde büyük rol oynayan Puşkin’in ölüm haberini aldığında ‘’Rusya’dan gelen en kötü haber’’ bu olacaktır. Puşkin’le olan tanışıklığının ve onun ölümünün ardından yaratıcılığının bir nebze de olsa azaldığını görmek üzücü olsa da bu üzüntüyle ‘’Ölü Canlar’’ eserini ortaya koyacaktır. “Edebiyatçılarla aram iyidir. Puşkin’le çok iyi dostuz. Ona sık sık ‘Ne haber Puşkin kardeş?’ diye sorarım; o da ‘Bildiğin gibi kardeş, geçinip gidiyoruz işte…’ yanıtını verir. Çok ilginç bir adamdır.” (sayfa 59) ‘’Müfettiş’’ oyunu ne anlatır? Yönettiği kente kılık değiştirmiş bir müfettiş geleceğini öğrenen bir belediye başkanı, bütün bürokratlarını toplayıp müfettişin en iyi biçimde ağırlanması talimatını verir. Yozlaşmış bürokratik ilişkiler içindeki yöneticiler, ne yapacaklarını şaşırmıştır; birkaç gündür kasabada bulunan iyi giyimli Hlestekov'u beklenen müfettiş zannederler. Oysa Hlestakov müfettiş değil, zengin bir toprak ağasının oğludur. Kumar oynayıp harçlığını çarçur ettiğinden parasız kalmıştır ve bir handa uşağı Osip ile birlikte borçlanarak kalmaktadır. Hlestakov, onu müfettiş sanan belediye başkanının ziyareti üzerine durumdan yararlanır. Kendisine sunulan ikramları kabul eder ve işi, halkın şikayetlerini dinlemeye, çözüm getireceği umudu yaratıp rüşvet almaya kadar vardırır. Sahte müfettiş ayrıca belediye başkanının karısını ve kızını da ayartır ve başkanın kızı ile uygunsuz durumda yakalananınca onunla evlenme sözü verir. Uşağının uyarması üzerine gerçek anlaşılmadan kenti terk etme hazırlıklarına girişen sahte müfettiş olanı biteni bir mektupla Petersburg’daki gazeteci arkadaşına aktarır. Mektubu alan posta müdürü, kendisinden şikayet edildiğinden şüphelenerek mektubu açınca müfettişin sahte olduğunu öğrenir. Kasaba yöneticileri aldatıldıklarını anladıkları sırada kasabaya gerçek müfettiş gelir. Kendinizi kahkaha atarken bulacağınız sayfalar arasında bir anda karşınıza bir cümle çıkar ve nasıl hissedeceğinizi bilmezsiniz. “Dikkatli ol! Rütben kadar çalmıyorsun pek!” (sayfa 19)

MüfettişNikolay Gogol · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 20214,898 okunma

·

208 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Merve