Antik Dünya
KRONOLOJİ
M. Ö. 1000 - 500
Demir, silah ve alet yapımının Asya, Avrupa ile Batı ve Orta Afrika’ya yayılışı. Ortadoğu, Hindistan alt kıtası ve Akdeniz bölgesinde fonetik temelli yazı.
Hindistan’da Ganj Vadisi’nin tarıma açılması ve ekilmesi, yeni uygarlık, dörtlü kast sisteminin ortaya çıkışı. Vedik (Vedic) dini.
Fenike, İtalyan ve Yunan şehir devletleri. Mezopotamya ya da Nil temelli Ortadoğu imparatorluklarının birleşmesi. Çin’de az sayıda ‘savaşçı devlet’in ortaya çıkışı.
M.Ö. 600 - 300
‘Klasik’ uygarlıkların gelişmesi. Çin’de Konfiçyus ve Mensius. Hindistan’da Budha. Yunanistan’da Aescylus, Platon, Aristotales, Demokritus. Yunanistan’da sınıf mücadeleleri.
Ortadoğu’nun, İskender’in Makedonya ordularınca ve Hindistan’ın Ashoka (Asoka) Mauryan İmparatorluğu’nca istilası.
Roma’da plepler ve patrisyenler arasında mücadeleler. Roma şehri devleti, İtalya’nın büyük kısmını fethediyor.
M. Ö. 300 - 1
Hindistan’da Mauryan İmparatorluğu’nun çözülüşü; ama ticaret ve el zanaatları endüstrisinin gelişmeye devam etmesi. Hindu Brahman’lar ineklerin kesilmesine karşı çıkıyor.
İlk Çin imparatoru kuzey Çin’i birleştiriyor. Demir, el zanaatları ve ticaretin hızla gelişmesi. Çin Seddi’nin, kanal ve yol sistemlerinin inşası. Köylü ayaklanması Han Hanedanı’nı iktidara getiriyor.
Roma tüm Akdeniz havzasını ve Ren’in güneyindeki Avrupa’yı fethediyor. İtalya’da köleliğin yaygınlaşması ve köylülüğün yoksullaşması. Köylüler, 133 ve 121’de katledilen Gracchus kardeşleri destekliyor. Sicilya’da (130’lar) ve İtalya’da Spartaküs’ün yönetiminde (70’ler) köle isyanları. İç savaşlar. Jül Sezar iktidara geçiyor (45). Augustus imparator oluyor (27).
M. S. 1 - 200
Roma İmparatorluğu’nun zirvesi. Filistin’de isyan bastırılıyor (70). Tarsuslu Pavlus yeni mezhep “Hristiyanlığı” Musevilikten ayırıyor.
Çin’de çelik yapımının icadı. Han İmparatorluğu’nun Kore, orta Asya, güney Çin ve Çinhindi’ne yayılması. Konfüçyüsçülük devlet ideolojisi oluyor.
Köylü tarımının ve Hinduizmin güney Hindistan ve daha sonra Malay Yarımadası ve Kamboçya’ya yayılması. Hintli tacirler büyük Budha manastırlarını finanse ediyor ve dini Tibet ve Seylan’a taşıyor.
M. S. 200 - 500
Çin Han İmparatorluğu dağılır.
Kentsel ekonomi çöker, kırsal yöreler aristokratik mülklere dönüşür, ‘klasik’ edebiyata olan ilgi yok olur. Kimi gruplar arasında Budizm yayılır.
5. yüzyılda Gupta İmparatorluğu Hindistan’ın büyük kısmını birleştirir, bilimler ve sanatlar gelişir.
Roma İmparatorluğu’nda büyüyen bunalım. Teknolojik ve ekonomik durgunluk. Ticaret geriler. Kölelik yerini toprağa bağlı köylülerden alınan vergi ve rantlara bırakır. Fransa ve İspanya’da köylü ayaklanmaları. İmparatorluğun sınırlarını korumak giderek güçleşir. Osiris ve Mithras kültlerinin ve Hristiyanlığın gelişmesi.
Konstantinos, başkenti Yunan şehri Bizans’a (Bizantium) nakleder (330), Hristiyanlığı imparatorluğun resmi dini yapar. Pagan dinler, diğer Hristiyan inançları ve Yahudiler zulme maruz kalır. Manastırların ortaya çıkışı. İmparatorluğun bölünmesi. İmparatorluğun İngiltere’yi kaybetmesi (407) ve Alarik’in Gotları’nın Roma’yı yağmalaması.
M. S. 500 ve sonrası
Batı Avrupa’da ‘Karanlık Çağlar’. Nüfus yarı yarıya azalır. Ticaret, şehir hayatı ve okur-yazarlık çöker.
Doğu imparatorluğu 530-550’lerde Justinianus’un döneminde zirveye çıkar, Aya Sofya Katedrali inşa edilir ve daha sonra gerileme başlar.
Hindistan’da Gupta İmparatorluğu yıkılır. Ticaret, şehirler, para kullanımı ve Budist dini geriler. Tarım ve zanaatlar feodal yöneticilerin çıkarına olarak yalnızca kendine yeterli köylerde devam eder. Brahman rahiplerinin ideolojik egemenliği. Pek çok kasttan oluşan karmaşık bir hiyerarşinin tamamen yerleşmesi. Edebiyat, sanat ve bilimde gerileme.
Sui Hanedanı’nın ortaya çıkışına kadar (581) Çin’de sürekli bölünmeler ve daha sonra T’ang Hanedanı ile ekonomi ve ticaretin canlanması.
85 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.