Milli Mücadele yıllarını konu alan eser "sahnenin dışı" olan İstanbul'da geçer. Romanın merkezindeyse genç bir doktor olan Cemal vardır. Roman iki bölümden oluşuyor: Mahalle ve Ev, Hadiseler. İlk bölüm Cemal'in gençliğine yönelik yaşadıklarına ve çevresine değinirken ikinci bölüm 1920 yılında tekrar döndüğü şehir olan İstanbul'da yaşadıklarına ve Sabiha'ya duyduğu aşka değinmektedir. . Cemal, M... şehrinden İstanbul'a altı yıllık bir süre sonunda gelir. İlk bölümde Cemal'in çocukluğu, Sabiha'yla ilişkileri, İhsan'la tanışması, İhsan'ın Avrupa'ya gidişi ve sonrasında Cemal'in öğretmeni olması anlatılır. Sonrasında Cemal, Sabiha'ya farklı duygular besler ama açılamaz. Bu süreçte Sabiha da tiyatroya merak salar ve bir oyun sahnelemeye çalışır. Eserin sonlarına doğru Sabiha'yı "sahneye çıkan ilk Türk kadını" olarak görürüz. . İkinci bölümde İhsan artık idealist bir milliyetçi olmuştur. Cemal'e görevler verir. Cemal bu sürecin sonunda Nasır Paşa'nın katibi olur. Arka planda Osmanlı'nın son dönemleri de anlatılır. Cemal kendini birçok siyasi olayın içinde bulur. Bu süreçte dahi Sabiha'yı merak eder. Onun hakkında bilgi edinmeye çalışır. Ancak öğrendiği tek şey onun Muhtar adında biriyle evlendiğidir. Muhtar ise karanlık işler peşinde gezen biridir. . Yukarıda geçtiğim özetten romanın olaylar zinciri olduğu düşünülebilir ancak eser gerçekte Cemal'in tespitleri, gözlemleri, fikirleri üstüne ilerler. Romanın 94. sayfasında şöyle bir cümle var: "Çünkü hepimizin bildiği gibi, iyi psikoloji, derin tahlil Marcel Proust'la başlar, çünkü psikoloji varlık gibi kendiliğinden ve başlangıçtan başka bir şey değildir." Proust'un Kayıp Zamanın İzinde serisi de bir konu anlatmaz. Gözlemler, düşünceler, Fransız aristokrasisine dair yorumlar, nesnelerin kişide bıraktıkları vs. şeklinde ilerler. Marcel karakteri seride adına pek vurgu yapılmasa da kendi anılarını anlatan biridir. Sahnenin Dışındakiler de Cemal de anlattıklarını yaşadığı zamanın gözünden verir. . Sahnenin Dışındakiler romanı Mahur Beste ve Huzur romanlarıyla bir "nehir roman" olarak ifade edilmiş birçok yerde. Aslında seri kitaplar değiller ancak ortak karakterler mevcut. Bu kitaptaki İhsan, Huzur'da yaşlanmıştır. Tevfik Bey, Huzur'da Nuran'ın dayısıdır. Mahur Beste'nin ana karakteri Behçet Bey hem Sahnenin Dışındakiler'de hem de Huzur'da yer alır.

Sahnenin DışındakilerAhmet Hamdi Tanpınar · Dergah Yayınları · 20192,762 okunma

·

203 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Harun Eytemiş