Matbaacılığın gelişmesinin ve yaygınlaşmasının da katkısıyla, insan çevresini 'okumaktan' uzaklaşır ve kitaplara dalar. "basılı kitap kadim hafıza sanatlarını parçalar" Hafızanın kaynağı, kabinelerden, hafıza saraylarından ve tiyatrolarından kelimelerin derlenip basıldığı ansiklopedilere kitaplara kayar. Bilginin mecrası değişir. Her okumada, nesnelerin okuyana göre yeniden anlamlandırıldığı kabinelerin özel ve tikel dünyasından bağımsızlaşan bilgi, hafıza (tarih) ve dil (metin) genelleşir ve evrenselleşir.