DİPÇE : Prospero serisinin 6.kitabı Böcü'ye; yazarla ilgili bir detaydan bahsederek başlamak istiyorum: Tolstaya, Leo Tolstoy'un torununun yeğeni, bu bağlamda Rus diktasını irdelemesi hatta deşmesi aile aktarımı, bir nevi geleneğin takipçisi izlenimi veriyor. Karanlık şartlarda bile Rusların kültürel nostaljisini dokuyan bir kalemi var yazarın, öncelikle bu üslubun onu köklerine bağladığı kadar modern Rus edebiyatçıları arasında da özel bir yerde konumlandırdığını düşünüyorum. Eser, nükleer bir patlamayla değişen dönüşen komünal bir Rus toplumunu anlatıyor. Patlama Rusya'nın hangi dönemine atıfta bulunuyor net değil (ama SSCB'nin dağılım süreci blokların ayrılması olarak düşündüm.) Bu olay sonucu 200 yıl geriye giden ilkel bir dönem işleniyor. Patlamanın tesiriyle mutasyona uğramış insanlar var, fiziksel ve zihinsel bir mutasyon bu.İnsanlarda şekil bozukluğundan tutun fikirsel kısırlığa varacak kadar. Böcü de bu nükleer patlama ile oluşan bir unsur. Varlığına inanılan, değip dokunduğunda insandan hayır gelmeyecek bir hale sokan soyut bir figür. Böcü imgesi bütün gizemini koruyor aslında. İnsanın bilinç yolunu tıkayan bir şey onun bir zorba olduğunu da düşünebiliriz. Bu ilkel toplumda fareler, ticaret metası olarak kullanılıyor buradaki metafor da yine açık olduğu kadar yerel bir anlamla da örtünmüş. Olay örgüsü Böcü unsurundan çok Benedikt karakteri etrafında şekilleniyor. Benedikt şans eseri mutasyona uğramıyor yine onun gibi farklı karakterler de var. Patlama sonucu uzun ömürlü olan yaşlılar var örneğin.Bu yaşlılar patlama öncesini hatırlayan kişiler aynı zamanda, böylece yükleri çok ağır çünkü bir bellek taşıyıcısı onlar. Yazar tüm karakterleri ustaca yerleştirmiş ve çok yönlü görevler yüklemiş karakterlere. Bu nedenle Rus tarihinin farklı dönemlerindeki tüm baskıcı liderlerine dokunan bir ambiyans hissediliyor. Ana karakter Benedikt bir katiptir.Hükümdar, Fyodor Kuzmich'in bildirgelerini yazan, onun eserlerini kağıda geçiren bir yazıcıdır. Tabii ki Kuzmich büyük edebi eserleri intihal eden onu kendi versiyonu olarak sunan bir liderdir. Buradaki gönderme müthiştir. Bahsettiğim birkaç uzun ömürlü yaşlı ise patlama öncesi kitapları ellerinde muhafaza eden kişilerdir.Komünde yaygın bir inanış vardır,eski kitap ve kağıtların zehirli bir madde radyasyon içerdiğine inanılmıştır , bundan dolayı yenileri yazılmaktadır eskilere dokunmak zehirlenmek anlamındadır ve yaşamak bu zehirden uzak durmaya bağlıdır. Bu müthiş ironi bile eserin yükselişi için yeterlidir. Daha önce kitap okumayan Benedikt, yaşlıların yönlendirmesi ile bu zengin dünya ile tanışır okudukça okur. Yazar, Benedikt'in karakterini okuma yoluyla geliştiriyor öncelikle, ardından okurun; geleneğe ve deneyimlemeden kabul edilmek zorunda kalan her şeye, kötülükler arasından iyi seçimler yapmaya zorlananlara, çaresiz bırakılmış bir topluma kademeli bir gözlem yapmasını sağlıyor. Kitapların gerçek anlamını yeni kavrayan bir karakter aracılığı ile muazzam bir edebiyat ve sanat güzellemesine dönüşüyor eser. Böcü, orijinal adıyla Kıys, armonik bir yapıya sahip. Distopik bilim kurgu bir eser, içinde olanca yoğunluğuyla hiciv var ve adımbaşı diyeceğim bir gönderme trafiği yaşanıyor. Upuzun bir masal çağrışımı yaratılmış eserde, eski Kiril alfabesinin ses oyunlarıyla özgürce kullanılmış ve yerel motiflerle süslenmiş dolayısyla kitaba olağanüstü bir zenginlik ve tat hakim. Bu rengi yansıtan eğlenceli bir çeviri var elimizde. Fakat beni bu eserde tatmin etmeyen kısım, bahsettiğim tüm göndermeleri ve taşlamaları sadece ana hatlarıyla kavramam oldu. Hatta herhangi bir felaketin ardından, geride kalanların ellerindeki değerli parçalara sahip çıkıp onları muhafaza veya restore etmek suretiyle yeniden gün yüzüne çıkarmaları, distopyadaki bir umut ışığı iken, yazarın bu umuda ne kadar yaklaştığından emin olamayışımı da sayabilirim. Eser benim okumamın çok ötesinde incelikli bir okumayı hak ediyor. Üzerinde konuşulmayı ve detayları yakalamayı...