Son
"
Nikolay Buharin yoldaşın burada yaptığı hatanın teorik temeli de, siyaset ile ekonomi arasındaki diyalektik ilişkinin (marksizmin bize öğrettiği ilişkinin) yerine eklektizmi geçirmesidir. Buharin'in teorik tutumu şudur: «bir yandan ve öte yandan», «hem biri ve hem de öteki». Bu eklektizmin ta kendisidir. Diyalektik, ilişkilerin kendi somut gelişmeleri içinde bütün yönleriyle ele alınmasını gerektirir; yoksa bu ilişkilerin bölük pörçük parçalarının yama gibi bir araya getirilmesini değil. Bunu daha önce siyaset ve ikti örneğinde de göstermiştim.
Sayfa 64 - Ekim Yayınları
·
143 görüntüleme
Şimdi bunu bizzat Nikolay Buharin yoldaşın kullandığı basit bir örnekle açıklamak istiyorum. Nikolay Buharin yoldaş 30 Aralık tartışmasında şöyle diyordu:
«Yoldaşlar, bugün sürmekte olan tartışma, pek çoğunuzda aşağı yukarı şöyle bir izlenim uyandırıyor olabilir: iki adam geliyor ve birbirlerinden, kürsünün üstünde duran bardağı tanımlamalarını istiyorlar. Biri 'Bu, camdan bir silindirdir; bundan başka bir şey söyleyenin de allah belasını versin' diyor. Öte ki ise 'Bu sürahi bir şey içmede kullanılan bir araçtır; bundan başka bir şey söyleyenin de allah belasını versin' diyor» (s. 46). Okuyucu, Nikolay Buharin'in bu örnekle bana tek yanlı düşünmenin ne kadar zararlı olduğunu herkesin anlayabileceği bir biçimde anlatmak istediğini kavrayacaktır.
Bardak, hiç kuşkusuz hem camdan bir silindirdir, hem de bir içme aracı. Ama bardağın özellikleri, nitelikleri ya da yönleri sadece bu ikisinden ibaret değildir; onun daha binlerce özelliği, niteliği ve yönü; dünyanın geri kalanı ile arasında binlerce «aracı» ve karşılıklı ilişki vardır. Bardak, bir yere atmak için kullanılabilecek ağır bir nesnedir; gene bardak, kağıtların uçmasını önlemek için ağırlık olarak kullanılabilir; aynı zamanda yakalanmış bir kelebeğin hapishanesi olabilir; bardak, üzerindeki oyma ya da işlemeden dolayı artistik bir değer taşıyabilir ve bütün bunların, bardağın bir şey içmek için kullanılıp kullanılmamasıyla, camdan olup olmamasıyla, silindir biçiminde olmasıyla ya da tam bir silindir biçiminde olmamasıyla, vb. vb. hiç bir ilgisi yoktur. Devam edelim. Eğer şimdi benim sadece içmek için bir ihtiyacım varsa, bu sürahinin ne derece silindir biçiminde olduğu ya da gerçekten cam olup olmadığı önemli değildir; önemli olan, dibinin delik olup olmadığı ya da içerken ağzımı kesip kesmeyeceğidir, vb.
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.