Modern ulus kavramı her ne kadar 16. yüzyılda İngiltere'de şekillendiyse de, kavramın teorileştirilmesinin temelindeki tartışmalar esas olarak Avrupa kıtasında birbirine karşıt yorumların peşpeşe ortaya çıktığı 19. yüzyılda başladı (bkz. s. 20'deki makale). Bu tartışmalardan biri de Fransız yazarlar (Ernest Renan, Deniş Fustel de Coulanges) ile Johann Herder ve Johann Fichte’nin yaklaşımını benimseyen Alman yazarları karşı karşıya getiriyordu.