"Amma da garip insanlar ! Sanki hepsini özellikle toplamışlar buraya."(Sf75) Sanırım tam anlamıyla kitabı özetleyen alıntı bu olsa gerek diye düşünüyorum.Bu kadar birbirinden gece ile gündüz kadar farklı tiplemeleri ortak bir noktada buluşturabilecek yazar da sanırım Dostoyevski'den başkası olmazdı herhalde. Kitabın Dostoyevski'nin diğer kitaplarına göre okunma oranı açısından gerilerde kalmış olması asla diğer kitaplarına oranla edebi düşüklüğünü yansıtmıyor.Oluşturulan güçlü figürler ile birlikte belki bazılarından öndedir diye düşünüyorum.Kara mizah öğeleri ile dolu bir kitap ve oluşturulan tipler insanın sinir katsayısını yükseltmiyor değil.Bu da oluşturulan karakterlerin ne kadar başarılı kurgulandığının da bir kanıtı olsa gerek. Kitabın başlarında paylaşmış olduğum bir alıntı, bizlere kitabın başkahramanı Foma Fomiç'in davranışlarını yorumlamamız hakkında son derece etkili ipuçları içeren bir alıntı diye düşünmekteyim. "Baskı altından kurtulan aşağılık bir insan, bu sefer kendisi başkalarinı ezmeye çalışır."(Sf15) "Foma Fomiç" adlı zat tam olarak bu tanıma uyan bir zat.Bugüne kadar hep hor görülmüş, itilip kakılmış, karakter bakımından da zayıf olduğu icin, uygun bir ortam bulduğu vakit hıncını diğer insanlara eziyet olarak çıkarmaya çalışan bir tip.Yaşamı boyunca gördüğü dışlanmanın öcünü almaya çalışıyor kitap boyu insanlardan.İnsanların başına bela, bilgisi yok ama fikri çok, ukala, kendini beğenmiş sinir bozucu bir kişi.İnsanın ıslak odunla dövesi geliyor kitabın kimi yerlerinde kendisini. Foma Fomiç, edebiyat alanına adımını atmasıyla hayal kırıklığına uğraması bir olmuş, arkasından, bütün meczupların, aylakların, yersiz yurtsuzların oluşturduğu hayal kırıklığına uğramışlar kalabalığına katılıyor.Sanırım ondaki o iğrenç övünme, övülme, kendini gösterme, sayılma, beğenilme tutkusu daha o zamanlar başlamış diyebiliriz.Soytarıyken bile ona tapan bir budala grubu yaratmasını biliyor çevresinde ve bu onu daha sinir bozucu yapıyor bence. Onun en büyük gereksinimi bir yerde, ne yapıp yapıp en önemli kişi olmak, birtakım kehanetlerde bulunmak, şunu bunu kötülemek, kendisini göklere çıkarmak! Onu öven çıkmazsa, hemen kendi kendini övmeye çalışan bir tip Foma Fomiç.İşte Foma Fomiç böyle birisi. Kitaba büyük bir emek harcanmış bariz belli.Yazarın uzun bir önsözle romana başlamadan önce bizleri kitaba hazırlaması pat diye konuya dalmaması, ufak ufak tatlı tatlı olayların içine sürüklemesi bence yine takdire şayandı. Stepançikovo köyüne sahip olan albayın ahmaklıkları, daha ziyade gereğinden fazla temiz kalbi, insanı çileden çıkaran başka bir detaydı bana göre.Çünkü bir yerden sonra işin boyutları çevreniz tarafından her zaman suistimale giriyor ve şu alıntı bize albayın durumu ile alakalı net bir yorum yeteneği sunuyor: "Yufka yüreklinin biriyim.Bütün çektiklerimin sebebi de bu ya zaten ! (Sf 44) Kitap boyunca Dostoyevski'nin diğer kitaplarında olduğu gibi yine bir erdem ve ahlâk temelleri üzerine kurduğunu görüyoruz eseri.Bolca kıssadan hisse çıkarımı yapabiliriz kitap için ama en büyük temennimiz Foma Fomiç gibi tiplerle gerçek yaşamda çok sık karşılaşmamayı istememiz olabilir.Herkese keyifli okumalar.

Stepançikovo KöyüFyodor Dostoyevski · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 20193,643 okunma

·

2.541 görüntüleme

Bu yorum görüntülenemiyor

Mehmet İnan OKUR

@Mehmetinan ·

05 Eylül 2022 23:18

Foma Fomiç katıksız bir sosyopat.

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.