Bir Adalet Komedisi
James Branch Cabell
Unutulmuş Fantastik Klasikler dizisinden okuduğum ikinci kitabın ilk okuduğum kitaptan açık ara farkla daha iyi olduğunu belirterek başlıyorum yorumuma.
Konusu kulağa gerçekten çok basit geliyor. Jurgen'in eşi Lisa evden kaçtı yahut kayıplara karıştı. Jurgen'se onu arayıp bulmak için yolculuğa çıktı. Hikâye böyle başlıyor.
Anlatılan bir yolculuk olunca Jurgen'in karşılaştığı insanlar, bulunduğu mekânlar kahramanımızı farklı serüvenlere çıkarıyor. Neredeyse her karşılaştığı karakterle konuşması okuyanı felsefî boyutta bir sorgulama yapmaya yöneltiyor. O yüzden çok yoğun bir dönemde okunmaması daha iyi olur.
Aksi gibi benim en yoğun dönemime denk geldiği için kitapta kalmanın ne kadar zor olduğunu biliyorum. Yoğunluğunuzun olmadığı bir dönemde kitabı okumak, okumayı daha doyurucu kılacaktır.
Kitabın en dikkat çekici yönüyse yazarın mite, mitolojiye, efsanelere olan bilgi birikimi. O kadar çok farklı mitten, efsanevi karakterden bahsediyor ki dipnotta açıklanıyor olsa da -bence bilmeyen benim gibiler için- hikâyeyi eksik bırakıyor.
Bunu hemen şöyle açıklayayım. Edebî sanatlardan telmih sanatını hatırlayalım. Şair bir hikâyeyi, bir kahramanın olayını hatırlatmak istediğinde şiirinde o olaya gönderme yapar. Mesela Leyla der, Leyla ile Mecnun mesnevisini hatırlatır. Şiiri okuyan kişi bu hikâyeyi biliyorsa neden şairin böyle bir göndermeyi tercih ettiğini anlayacaktır. Ama bilmiyorsa sadece bir sanat olarak görecektir.
İşte yazarın yaptığı da bence böyle bir şey. Jurgen bir yolculuk yapıyor. Bu yolculukta karşılaştığı kişilerin o mekânda ve zamanda tam da orada oluşunun açıklaması karşılaştığı kişilerin birtakım özelliğine göredir diye düşünüyorum. Bilmediğim için sadece yazarın bu alandaki bilgi birikimine hayran olduğumu söyleyebilirim. Ama bilenler belki de bambaşka ayrıntılar yakalayacaktır.
Yazarın tek yaptığı elbette bu değil. Çevirmenin açıklamalarından nerelerde kelime oyunları yaptığını da görüyoruz. O yüzden Elif Kadriye Özkılıç'a da bu kadar detaylı bir çeviri yaptığı için teşekkür ediyorum.
Tam puan verememe nedenimse yazarın bu kadar fantastik unsurlarla dolu bir kurguya taraflı gerçeklikler ekliyor oluşu. Bence hiçbir eserde dinî boyutta bir ekleme olmamalı. İnsanların inancı sanat malzemesi olamaz. Özellikle bir eserde böyle bir şeye gerek bile yokken yapılıyor oluşu yazarın taraflı ve kötü niyetli olduğunu gösteriyor. Her zaman derim; yazar neye inanıyor, ne düşünüyor olursa olsun bunu asla eserinde belirtmemeli. Kalemini eline aldığında sadece yazar olmalı.
Tam puan verememe nedenim dışında okunulası bir eser. Özellikle türü seviyorsanız, hele bir de türe hâkimiyetiniz varsa okumanızı öneririm.
Jurgen 
James Branch Cabell
·
174 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.