Suçlular için kurulan Bolşevo ortaklaşmacı topluluğu
Bu suçluların tam bir özgürlük içinde yeniden eğitilmeleri ilkesi uyarınca, 1924’te, G.P.U.’nun (Siyasal Polis Orgütü’nün) yöneticisi Dzerjinski’nin önerisiyle kurulan ilk çalışma ortaklaşmacılığıydı. En önemli sorun, bir örgüt biçimi bulmaktı. Topluluğun iki kurucusu, Moskova’daki Butirki hapishanesindeki tutuklularla görüştüler. Burada ufak aşırmalardan, hırsızlıktan ve serserilikten hapse atılmış gençler vardı. G.P.U.’nun gençlere önerisi şuydu: sizlere, kendinizi eğitmek ve Sovyetler Birliği’nin kurulmasına katkıda bulunmak üzere bir fırsat ve özgürlük veriyoruz; burdan gitmek, ortaklaşmacı bir topluluk kurmak ister misiniz? Hükümlüler, kuşkuluydular; G.P.U.’ya güvenemiyorlardi: kendilerini önce tutuklamış, şimdi de özgürlük vermeye kalkıyordu. Bunun altında bir oyunun yatmasından korkuyorlardı, ilkin hayır dediler. Derken bir evrim oldu, kaçıp eski suçlu yaşamlarına devam edebilmek için gidip her şeyi yerinde görmeye karar verdiler. Sonunda, içlerinden on beşi topluluğa katılmayı kararlaştırdı. Katılmayı kabul eden öbür gençlerin adlarını yazdılar, bağlantı kurmak üzere başka tutukevlerine elçi gönderdiler. Kısa zamanda sayıları bine ulaştı. Yapılacak işe gelince, bölge halkı için ayakkabı çıkaracak bir fabrika kurma karan alındı. Gençler her şeyi kendileri düzenlediler. Çalışma, ev işi ve eğitim toplulukları kurdular. En düşük ücret on iki rubleydi. Bölge halkı, kendilerini ürküten bu suçlular topluluğuna karşı çıktı; imza toplayıp Hükümet’e gönderdiler. Zamanla bu tutum değişti. Köylülerle işçilerin gelebildikleri bir kulüp ve tiyatro kuruldu; birkaç yıl içinde, suçlularla halk arasındaki ilintiler öylesine iyileşti ki, delikanlılar çevre köy ve kentlerinin kızlarıyla arkadaşlığa başladılar. İş genişledi; 1929’da, günde 400 çift ayakkabı, 1000 çift paten ve giysi yapılıyordu. İlk işe giren 18 ruble, eskilerse 130 ruble kazanıyordu. Emekçiler, bakım ve giyim için 35-40 ruble ödüyordu. Ücretin % 2’si öğretim için kesiliyordu. İşe yeni başlayanlar, 18 rublelik kazançlarıyla bu yükün altından kalkamadıkları için, tam ücret alana dek borçlanarak yaşıyorlardı. Bütün Sovyet fabrikalarındaki özerk yönetim burada da vardı. Art arda bir kitaplığın, bir satranç odasının, bir sanat galerisinin ve sinemanın kurulduğu görüldü, hepsini ortaklaşmacılar kendileri işletiyorlardı. Ayrıca, uyuşmazlık kurulları vardı: içlerinden biri işe gelmedi ya da geç kaldı mı, herkesin gözü önünde azarlanıyordu; aynı şeyi bir daha yaparsa, para cezası kesiliyordu. Daha ciddi durumlardaysa, suçlu iki üç gün tutuklanıyordu: Moskova’daki hapishanenin adresi veriliyor, delikanlı yanına kimse katılmadan oraya gidiyor, cezasını çekip geri geliyordu. İlk üç yıl, 320 delikanlıya karşılık, 30 da kız vardı aralarında. Oğlanlar çevredeki kızlarla ilişki kurduğundan, kızlarla delikanlılar arasında gözle görülür cinsel güçlükler doğmadı. Topluluğun başkanı bana, ortaklaşmacıların cinsel sorunları tartıştıklarını ve pek az aşırılığa rastlandığını söyledi. Bütünüyle doyuma erme olanağı bulunduğundan, cinsel yaşam kendiliğinden düzene giriyordu.
Bolşevobortaklaşmacı topluluğu, suçlu gençlerin kendi kendini yönetme ve buyurgan ruhsal yapının değiştirilmesi ilkesine uygun bir biçimde eğitilmelerinin ilk örneğiydi. Yazık ki, bu topluluklar ender örnekler olarak kaldı, 1935’te elimize geçen durum bildirilerinin de gösterdiği gibi, oralarda uygulanan ilke sonraki yıllarda yüzüstü bırakıldı.
·
356 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.