Sümer atasözleri
(...) Bu atasözleri 4000 yıl önce derlenip yazılmış. Çoğu yazılmadan önce ağızdan ağıza tekrarlanmış. Dilleri, çevreleri, gelenek ve görenekleri, siyasal, ekonomik, dinsel yapıları bizden çok farklı, buna rağmen onların bizim davranışlarımızı, kararsızlıklarımızı, kadere bağlılığımızı yansıtmaları çok ilginç.
Yanlış davranışını kadere bağlayan biri:
1- "Kötü bir yıldızın altında doğmuşum" diyor.
Fakirlik için,
2- Fakir yaşamaktansa ölmeli
Ekmeği olursa tuzu olmaz,
Tuzu olursa ekmeği olmaz
Eti olursa kuzusu olmaz
Kuzusu olursa ekmeği olmaz.
3- Fakir adam gümüşünü kemirir durur.
4- Fakir adam borçlanır ve sıkıntıya düşer.
Bizdeki "malın var mı, derdin var''a karşılık:
5- Gümüşü olan mutlu olabilir
Arpası olan mutlu olabilir
Hiçbir şeyi olmayan rahat uyur.
Bizdeki "insan arkadaşından azar" karşılığı:
6- Ben iyi bir cins at idim Bir katıra dokundum, araba çekmek ve arpa taşımak zorunda kaldım.
''Ye kürküm yc"yc karşılık:
7- İyi giyinen kimsenin önünde herkes eğilir
"Dereyi görmeden paçayı sıvadı"ya karşılık:
8- O tilkiyi henüz yakalamadı, ama tasmasını yapıyor
"Yağmurdan kaçarken doluya tutuldu"ya karşılık:
9- Yaban öküzünden kaçarken yaban ineği karşıma dikildi
"Çok el işte, az el aşta"ya karşılık:
10-El ele adamın evi yapılır
Mide mideye adamın evi yıkılır
Bizdekilerle aynı olanlar:
1 1 - Açık ağıza sinek girer
12- Ayağını yere sıkı bas
13- Gözden uzak, gönülden de uzak
Lafı çok uzatmamak için, anlamları tam verilen atasözlerini, yo rumlarını okuyucuya bırakarak veriyoruz:
14- Benimki dursun, seninkini kullanayım diyen kimse arkadaşlarının yanında zor sevilir. "Bencillik."
15- Bulduğunu söyleme, kaybettiğini söyle.
16- Mal, konacak yer bulamayan uçan kuşlara benzer. "Malına güvenme."
17- Çiçeğini şimdi toplama sonra meyvesini yiyeceksin.
1 8- Kim çok yerse uyuyamaz.
19- Kalpteki düşmanlık getirmez, dildir düşman eden.
20- Bir yalan söyle, sonra doğruyu söylesen de yalan sayılır.
21- Bey gibi yaparsan köle gibi yaşarsın, köle gibi yaparsan bey gibi yaşarsın.
22- Uzak yerlerde gezen yalancıdır.
23- Az yemek, güzel yaşamak.
24- Arkadaşlık bir gün sürer, akrabalık süresizdir.
25- Tatlı bir söz herkesin dostudur.
26- Seven bir kalp evi yapa r , nefret eden bir kalp evi yıkar.
27- Evde huzursuz bir kadın cinlerden fenadır.
28- Seçtiğin kadınla evlen, istediğin çocuğu yetiştir. ( 1 .46)
29- Kimin karısı ve çocuğu yoksa burnunda halkası yoktur.
30- Çöl matarası adamın hayatı, pabucu adamın gözü, oğlu sığınağı, karısı geleceği, kızı adamın üzüntüsü (evlenmesi yüzünden), gelini şeytanıdır.
3 1 - Çiftleşmeden gebe kalınmaz, yemeden şişmanlanmaz.
32- Silahı az olan devlet, düşmanı kapısından atamaz.
33- Düşman ülkesine gidip onu yağma ederseniz, düşman da gelir sizin ülkenizi yağma eder.
34- Neşeli bir kalp gelin, üzüntülü bir kalp güvey.
35- Neşelenmek için evlenmek, geçtiğini düşününce boşanmak.
36- Borç para keder getirir.
37- Kocam benim için toplar, oğlum benim yığar. Keşke sevgi-lim de balıktan kılçığı çıkarsa!
38- Baharatın hiçbiri kadın kadar güzel kokmaz.
39- Annenin sözüne tanrının sözü gibi kulak ver.
40- Öleceğiz sarf edelim, yaşayacağız biriktirelim.
42- İlk arpa iyi olacak, nasıl bilelim? Son arpa iyi olacak nasıl bilelim?
43- Adalet ile kim ölçüşür? Adalet can bağışlar.
44- Boynu kesilmiş olanın, boynunu sen de kesme!
45- Tanrı Ningişzida'ya (ölüm tanrıçası) beni yaşat deme!
46- Fena bir günde doğmuşum. Sakin bir şehre girsem orası kanla dolar, sığ suda gemiye binsem gemi batar.
47- Bir ev boş yere, tarla harmana yakın olmalıdır.
48- Bela tanrılardandır önlenemez.
49- Bir kadına harca "diyen" dost, "tutumlu ol" diyen düşman !
50- Kahramanların anasının lokması yağa batmıştır.
5 1 - Kahramanın anasının çorbası yağlı ballı da olsa, ölen oğluna ağlamadan duramaz.
52- İstenmeyen bir hüküm kabul edilir, fakat beddua asla!
53- Saray bir gün doğuran bir anne, ertesi gün ağlayan bir annedir.
54- Sana bir sır verildiyse yayılması kolaydır.
55- Bedduaya beddua ile karşılık verme, çünkü ikinci bedduayı getirir.
56- Adaletin gemisi rüzgarda yürür, Tanrı Utu (adalet tanrısı) ona bir liman arar.
Fenalığın gemisi de rüzgarda yürür, fakat Utu onu kumlara götürür.
57- Sumerce bilmeyen katip nasıl bir katiptir!
58- Eli ağzına göre işleyen katip, işte senin için iyi katip!
59- Tatlı sesi olmayan bir şarkıcı, gerçekten zavallıdır o!
60- Çırak hep kirli gezer.
61- Bir beyiniz, bir kralınız olabilir, ama asıl korkulacak vergi memuru.
62- Köpeği olmayan şehirde, tilki müfettiş olur.
63- Gemici savaş adamıdır.
64- Bugün gideyim, yarın gideyim diyor, gideyim demekle boş vakit geçiriyor.
65- Kısır bir inek gibi yavrusunu arıyor.
66- Yıkanmamış elle yemek yeme.
67- Huysuz bir oğlu annesi doğurmamalı, tanrısı onu yaratma malı.
68- Tüccar fiyatları nasıl indirir!
Nasıl yağı arpayı azaltır!
Fiyatları indiriyorlar ama gramajda azalıyor! Bizde ise fiyat artıyor, gramaj iniyor.
69- Kim dünyaya gelmişse bir gün ölür.
70- Bir anda üzüntüye kapılan adam birdenbire perişan olacaktır.
sbaah akşam arası mizacı değişenler için:
71- Eğer aç iseler ölmüş gibidirler,
Eğer tok iseler tanrılarla yarışırlar,
Eğer işleri yolunda ise göğe uzanmış gibidirler,
Eğer sıkıntıda iseler, yeraltında imiş gibi olurlar.
72- Yürürken ayağını sıkı bas.
73- Tilki yaban boğasının ayağına basmış; "incittim mi seni" demiş.
74- Damat eve ne getirir, kaynata ona ne verir?
75- Birçok kadınla evlenmek insan işi, çok çocuk yapmak tanrı ışı .
76- Kim lord gibi bina yaparsa köle gibi yaşar, kim köle gibi bi-na yaparsa lord gibi yaşar.
77- Kötü şeyler konuşulunca, kötülük gelebilir.
78- Zenginlik kanatlıdır, bir anda uçar gider.
79- Büyük insanlar ı n (saygın olanların) kavgası, küçük insanla-rın kavgasından fenadır.
80- Alınan yiyecek geri verilemez (çünkü yenmiştir).
81- Ticaret şehirde başlar.
82- B ir sır söylenirse, o kadınlar meclisinde açığa vurulur.
83- Eğer sana biri fena söz söylerse, karşılık verme, yoksa daha ağır olur.
84- Bir kimsenin düşüncesiz konuşması, kılıç gibi keser.
85- Katip olan sen yükseksin, aşağı bir adam değilsin.
86- İnanna (aşk tanrıçası) kimi beğenmezse, o sevişmede başa-rılı olamaz.
87- İlkel olan iyi yemek bilemez.
88- Çalınan bir yiyeceği bir hırsız ile yeme!
89- Bir hırsız bütün hırsızlara inanır.
90- Kadın tüccara çok ödediğini, fakat karşılığında çok az aldı-ğından yakınıyor.
91- Bir kirlangıç ile yaz gelmez.
92- Bir arslanın önünde et yemek bir saray fe laketi olur.
93- Hiçbir şeyi kemik gibi köpeğin önüne atma!
94- Bir köpeğe nazik davranılırsa, o sevimli bir köpek olur.
95- Köpeğe söz dinleme öğretilir.
96- Köpek kendi yuvasını bilmez.
97- Öküzler sürer, köpekler arkları bozar.
98- Demircinin köpeği örsü devirmez, onun yerine su kabını de virir.
99- Köpek bir ziyafete gitmiş, oradaki kemileri görünce, "şimdi gideceğim yerde daha çok yiyecek bulurum" demiş.
99- Dişi köpek gururla "yavrularım ister geyik renginde, ister sarı gri olsun, ben onları severim".
100- Aslan ağıla gelince köpek eğirilmiş yünden bir tasma taşır.
1O1- Borç almak sevişmek gibi kolaydır, fa kat onu geri ödemek çocuk doğurmak gibi zordur.
Sayfa 253 - kaynak yayınları
·
326 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.