Avrupa'da Asya tarihine ve kültürüne karşı büyük alaka uyandı. Batıda Doğuyu öğrenme merakının artması Türklüğün keşfedilmesi sonucunu doğurdu. Türkoloji denilen yeni bir ilim dalı ortaya çıktı. Dünyanın ilk Türkoloji Kürsüsü Armenius Vambery'nin başkanlığında 1870'de Macaristan'da kuruldu. Vambery, Macar Bilimler Akademisi'nin maddi yardımını sağlayarak İstanbul'a gelmiş ve burada özel dersler vererek, dört yıl kalmıştır. Türk dilinin etimolojisi alanında 1878 yılında Almanca yazdığı etimolojik sözlük Türk dilinin bu alandaki ilk sözlüğüdür. Bu eser bugünkü bilgilerimiz ışığında ilmi olmaktan ziyade tarihi bir değer taşımaktadır. Bu eser yazıldığı sırada Türk dilinin temel taşları olan Orhun Yazıtları henüz okunmamış, Divanü Lugati'tTürk bulunmamış, Türk dilinin lehçelerinin hem müstakil hem de karşılaştırmalı sözlükleri yayınlanmamıştı. Macaristan, Türkoloji araştırmalarının ve kendine has Turancılık akımının ortaya çıktığı bir ülke oldu. Tanınmış Türkçülerden Ahmet Hikmet Müftüoğlu, Macaristan'da görev yaptı; Hüseyin Namık Orkun, İdil-Urallı Hamit Zübeyr Koşay, Kırımlı Bekir Sıtkı Çobanzade, İbrahim Kafesoğlu bu ülkede öğrenim gördüler. İsveçli subay Yohann von Strahlenberg esir olarak gönderildiği Sibirya'dan dönüşünde 1730'da yayınladığı eserinde ilk olarak Asya'daki Türk yazıtlarından bahsetmiştir. Danimarkalı Wilhelm Thomsen'in Göktürk yazıtlarını okumasıyla Türk tarihi ve Türkçenin geçmişi bilinenden daha eskiye tarihlendi.
95 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.