Başka bir kimsenin kölesi olan bir adam, kendi nefsini vermez, ancak geçimini sağlamak için kendisini satar. Fakat bir millet kendisini niçin satar? Kral, tebaalarının geçimini sağlamak şöyle dursun, kendi geçimini de onlardan çıkarır. Rabelais'ye(*) göre, kral az şeyle de yaşamaz. 0 hâlde, acaba, tebaalar, malları da birlikte alınmak şartıyla nefislerini terk mi ediyorlar? Oyle kendilerine ne kalıyor, bir türlü anlamıyorum.
Denilecek ki, despot, tebaalarına toplum içinde huzur sağlıyor. Kabul edelim ki öyle olsun. Fakat, despotun şan ve şeref hırsı yüzünden tebaalarının girmek zorunda kaldıkları savaşlar, doymak bilmez tamahı ve bakanlarının yaptıkları eziyetler, onları kendi aralarındaki anlaşmazlıklardan daha çok perişan ederse, bu huzurdan ne kazançları olur?
Hele bu huzur tebaaların felâket ve sefaletlerine sebep olursa, bundan ne kazanmış olurlar? İnsan zindanda da sâkin yaşar ama, bu kadarı oradan memnun olmaya yeter mi ki? Kyclopes'in /Kiklop(*) mağarasında hapsedilmiş olan Yunanlılar da, parçalanıp yutulmak sıralarını bekleşirken, orada sessiz sedasız yaşıyorlardı.
Jean Jacques Rousseau
Toplum sözleşmesi, çeviri Ersin Cengiz, s.22, Olympia yayınları
(*) François Rabelais
Fransız yazar, doktor, Rönesans düşünürü, keşiş ve Antik Grekçe bilgini.Rabelais klasik dünya edebiyatının büyük yazarları arasında sayılmakta ve modern Avrupa edebiyatının kurucularından olduğu kabul edilmektedir. Hümanizmin öncülerindendir, Desiderus Erasmus'la çağdaştır. Jean Paul Sartre, Rabelais'nin üslubuna hayranlığını saklamaz ve onun Avrupa düşüncesinin ve Hümanizmin tekamülü açısından önemini Erasmus ile Montaigne arasında köprü olmak derecesinde görür.
(**) Kiklop, Yunan mitolojisinde alınlarının ortasında tek gözleri bulunan devler. Uranüs ve Gaia'nın yani Gök ve Toprağın çocuklarıdır. Onlar tanrılardan korkmayan, zalim, insan etiyle beslenen yaratıklardır. Homeros'a göre kikloplar, mağaralarda yaşayan korsan çobanlardır.
Sayfa 22 - Olympia yayınları, çeviri Ersin CengizKitabı okudu
·
181 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.