Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol
Gönderi Oluştur
Alışveriş
Keşfet
Kitaplar
Yazarlar
Okurlar
1000Kitap Android UygulamasıÜCRETSİZ – Google Play'den indirin
1000Kitap iOS UygulamasıÜCRETSİZ – App Store'dan alın
ŞartlarGizlilikTopluluk KurallarıHakkımızdaReklam VerinİletişimKütüphanecilerDizinlerÇerez Politikası
©2024 · 1000Kitap Web Uygulaması · 2.36.26
Gönderi
2022 (Pars) yılında okuduğum 74.betik [Ekim ayının 8.betiği]
Peyami Safa'nın ölümsüz eseri; 1992 ve 2013 yıllarında iki defa dizi uyarlaması yapıldı. Romanı okurken genellikle karakter gözümün önünde 2013 oyuncularıyla canlandı. 1992 dizi uyarlamasını ilk kez Mehmet SAMSAKÇI ve Şeyma Gül KARAÇAM'ın birlikte yazdığı "Fatih Harbiye Uyarlamaları Etrafında Romandan Televizyona Uyarlama Meselesi" adlı makale sayesinde öğrendim. İncelemede bazı noktalarda bu makaleden alıntılama paragraflar yazacağım çünkü 2013 dizi uyarlamasını baştan ayağı izlemediğim için oradan faydalanacağım.
1992 yılında TRT tarafında dört bölümlük bir dizi uyarlaması yapıldı. Girişte bahsettiğim makaleye göre bu dizide orijinal metne büyük oranda sadık kalınarak metinlerdeki diyaloglar bütünüyle diziye aktarılmış. Başrollerde Tolga Savacı (Şinasi), Aydan Şener (Neriman) ve Yusuf Sezgin (Macit) oynarken 21 yıl sonra Koliba Film tarafında yeniden diziye uyarlaması yapıldı. Bu sefer modern İstanbul'da geçen dizide Kadir Doğulu (Macit), Neslihan Atagül (Neriman) ve Yunus Emre Yıldırımer (Şinasi) başrolleri paylaştı. Bu dizide Gülter karakteri Neriman'ın halası olarak kurgulanmış. Ayrıca Neriman'ın akranı olan Nezahet karakteri; bu dizide Şinasi'nin ablası olarak yeniden kurgulanmış. Romanı okurken Nezahet'i Gökçe Akyıldız olarak hayal ettim çünkü Akyıldız, gerçek hayatta Atagül'le yaşıttır. Akyıldız, bu dizide kurgusal kız kardeş Aslı'yı canlandırmıştı.
Neriman'ın Şinasi'ye tamamen döndürmesine vesilen Rus kızın hikayesi; romanda Neriman'ın dayı kızları tarafında aktarılan öyküyken 1992 dizi uyarlamasında ikinci hikaye olarak gösterilmişti. Bu öykü; 2013 uyarlamasında hiç değinmemiş çünkü bu dizi uyarlamasında Neriman ile Macit evlenmiştir. Senarist, bu durumu şu sözlerle ifade etmektedir:
"Senaryonun yazıldığı zamanın ruhu ile eserin yazıldığı zamanın ruhunun çatışması doğaldır. Zaman 'dönemin' insanlarını, coğrafyayı, şehirleri, üretim araçlarını, parayı kazanma ve harcama biçimini, ilişkileri değiştirmiştir... Bugünün insanına, dünün insanın yaşam biçimini, tercihlerini inandırmak fazlasıyla zorlama kalabilir. Bu yüzden ben tercihi Neriman’a bıraktım... Birbirimizin elinden tuttuk... Senaryoda vücut bulan Neriman’ın hikayesi Şinasi ile başlasa bile Macit’le bitmek zorundaydı." Bu konu hakkında fikrimi sorsanız bence dizi sırasında Kadir Doğulu ile Neslihan Atagül arasında aşk doğduğu ve Doğulu da ilk zamanlar kıskanç olduğu için Atagül ile Yıldırımer arasında yakınlaşmalar olmasını istemedi.
2013 dizi uyarlamasında; romanda kendilerinden çok bahsedilmeyen Neriman’ın dayısı kızlarına dizide genişçe bir yer verilmiş. Büyük kız Pelin, dizide kötü bir karakter olarak kurgulanırken Macit ile çocukluk arkadaşıdır ve ona yıllardır âşıktır. Hırslı ve duygudan yoksun bir tip olan Pelin, Neriman’a daima tepeden bakmaktadır. Fakat Macit, kendisini değil Neriman’ı seçmiştir. Dolayısıyla Pelin bunu kaldıramaz ve intihar eder. Bu örnek, modern insanın psikolojik buhranlarının, hırslarının, saplantılarının bir göstergesi olarak diziye aktarılmıştır. Senarist; kadın istismarı meselesini romanda hiç var olmayan bir ka- rakter üzerinden, ikincil bir hikâye olarak vermiştir. Bu hikâye Şinasi’nin küçük kız kardeşi Aslı’nın hikâyesidir. Aslı, aynı mahalleden arkadaşı olan Emre tarafından tecavüze uğramıştır. Fakat bunu ailesinden saklamaktadır. Daha dizinin ilk bölümünde Aslı’nın hikâyesi dramatik bir biçimde izleyiciye anlatılmaktadır. Aslı’nın annesi kızının durumunu öğrenir ve ona bekâret kontrolü yaptırmak ister. Bu sahnenin dramasının, izleyicinin dikkatini günümüzde hala yaşanmakta olan bir gerçek hikâye olarak çekilmek istendiği için bu kadar yüksek tutulduğu söylenebilir. Dizinin devamında ailesi, “namusunu kurtarmak” maksadıyla kızlarını zorla tecavüzcüsüyle evlendirir. Fakat ilerleyen bölümlerde bu epizodun - örnek teşkil etmesi adına - farklı bir yöne çekildiği söylenebilir. Aslı, ailesinin de desteğini arkasına alarak zorla evlendirildiği ve türlü eziyetlerine maruz kaldığı Emre’den ayrılır. Senaristin, romanda hiç bahsi olmayan bu hikâyeyi ikincil bir hikâye olarak vermesinin bilinçli bir hareket olduğu söylenebilir.
Bu incelemeyi yazarken çoğunlukla faydalandığım makalenin künyesi* vererek tellif haklarına maruz kalmak istemiyorum çünkü bir makale yazılırken ne zorluklar çekildiğini anlıyorum. Bana sorsanız dizi mi roman mı? Yanıtım 2013 dizi uyarlaması olur çünkü Şinasi karakteri hiçbir zaman cesur bir aşık olmadı ve Neriman'daki değişme sessiz kalarak korkak bir aşık olarak izleyicilerin gözlerinin önünde kötü bir algı yarattı. Ötüken Neşriyyat'a bir önerim olacaktır; Peyami Safa'nın eserleri günümüz Türkçesi baskıları yapmasını rica ediyorum çünkü yeni nesil olarak Osmanlı Türkçesi konuşmadığımız gibi dipnotları okuya okuya romanın içine giremiyoruz.
*Samsakçı, M. & Karaçam, Ş. G. (2019). Fatih-Harbiye Uyarlamarı Etrafında Romandan Televizyona Uyarlama Meselesi. Dil ve Edebiyat Araştırmaları, 20 (20), 85-104.
#BetikEli #FatihHarbiye #PeyamiSafa #ÖtükenNeşriyyat #Kitapyorumu #Roman #DiziUyarlaması #DoğuBatıÇatışması #Aşklar #MüzikTutkunu #YaşamMücadelesi #KabukBeğenmeme #KitapTutkusu #KitapOkumakÇokGüzelŞeydir #OkudumBitti #Bookstagram #Bookstagramer
·
145 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.