25 yüzyıldır insanların "Homeros kimdir?" diye sordukları, araştırdıkları ancak hakkında hiçbir bilgi bulamadıkları, hiçbir sonuç alamadıkları Homeros'un adı, Yunan ilkçağında MÖ 7. yüzyıldan beri geçer. İonya filozofları, şairleri, ozanları, tarihçileri onun sözünü ederler, kimileri över, kimileri de yererler. Halikarnaslı Herodotos, "Hesiodos'la Homeros Yunanlıların tanrı soylarını kurdular, ad ve ek adlarını taktılar tanrılara, yetkilerini ve işlerini ayırdılar, görünüşlerini belirttiler" diyor. Hesiodos'la Homeros, Yunan dinini ve efsanelerini kurdular demeye varan bu söze Herodotos "Onlar benden dört yüzyıl önce yaşadılar" bilgisini ekler. Herodotos MÖ 450 yıllarında yaşadığına göre, Homeros da MÖ 850 yıllarında yaşamış demektir. Gelelim hakkında pek fazla kaynak olmayan Homeros'un destanlarına. Homeros'un sözlü eser olduğu tahmin edilen, ozanlar sayesinde ezberlenip topluluklarda okunarak nesillerce aktarılan İlyada ve Odysseia Destanları, 7. yüzyıl dolaylarında İonya'dan Yunanistan'a yazılı olarak getirilmiş ancak kimin getirdiğine dair net bir bilgi bulunamamıştır. Atina'da kopya ettirilen destanların kopyaları düzenlenirken metinde ufak tefek değişiklikler yapılmıştır. Aslının İon-Aiol lehçesi elden geldiğince ölçü kurallarını bozmamak şartıyla da Attika diline uydurulmuştur. Peki ne anlatıyor bu destanlar? Homeros'un Yunanca İlias adını taşıyan destanı İlyon ya da Troya olarak anılan kentin destanıdır. Konusu Troya Savaşı olmakla birlikte, savaşın kısa bir dönemini kapsamaktadır. Aslında İlyada, Troya'nın destanı değil Akhilleus'un destanı sayılmalıdır. Akhilleus'un, Akha ordularının başkomutanı Agamemnon'a kızıp savaşı bırakarak barakasına çekilmesiyle başlayan destan, Akhilleus'un arkadaşı Patroklos'un savaşta ölmesi üzerine savaşa geri dönmesi, Troyalı Hektor'u öldürmesi, ölüsüne işkence etmesi ve sonunda insafa gelerek Hektor'un ölüsünü babası Kral Priamos'a teslim etmesiyle biter. 24 bölümden oluşan, her bir bölümü Yunan alfabesinin harfleriyle ifade edilen ve 16.000'i aşkın dizeden oluşan bu koca destan, Troya Savaşı'nın dokuzuncu yılındaki 51 günlük bir süreyi kapsar. Zaman zaman Troya kenti önlerindeki ovada gerçekleşen savaş sahnelerine, zaman zaman tanrıların oturdukları Olympos Dağı'nda geçen sahnelere, zaman zaman Troya Kralı Priamos'un (Paris ve Hektor'un babası) sarayında geçen sahnelere, zaman zaman da Akhalar'ın başkomutanı, kralların kralı Agememnon'un (Helen'in kayınbiraderi) ve yandaşı kralların barakalarında geçen sahnelere tanıklık ediyoruz. Aslında destan, üstte Tanrılar ve altta ölümlüler olmak üzere iki katlı bir sahnede geçmektedir. İlyada, her ne kadar bir savaş destanı olsa da aslında yaşanılan yüzyıldaki insanların yaşayışlarına dair yedikleri, içtikleri, evleri, eşyaları, giyimleri, takıları, süsleri, savaş aletleri, silahları, atları, arabaları, geçimleri, örf ve adetleri, gelenekleri gibi bilgileri de vermektedir okuyucuya. Bazı bölümlerde de flashbeklerle söz konusu karakterler hakkında bilgi vermektedir. İş Bankası Yayınları'ndan Azra Erhat'ın Yunanca aslından çevirisiyle okuduğum İlyada'yı, okumayı düşünenler için tavsiyem Azra Erhat'ın Mitoloji Sözlüğü ile birlikte okumalarıdır. Destanda oldukça fazla olan isimlerden korkmayın derim çünkü sözlüğün son sayfalarındaki soy ağacı tabloları oldukça işinize yarayacaktır. Karşınıza çıkan her isimde kitaba ara vererek dönüp sözlükten okuyun ve küçük post-itlere notlar alın. İlk başlarda her ne kadar karışık olduğunu düşünsenizde, bir süre sonra Tanrıları da insanları da öğrenecek ve bu büyülü dünyadan ayrılmak istemeyeceksiniz. Ayrıca ileride Dante'nin İlahi Komedya'sı, James Joyce'un Ulysses'i, Marcel Proust'un Kayıp Zamanın İzinde Serisi gibi kült eserleri de okumayı düşünüyorsanız öncelikle İlyada ve Odysseia Destanları'nı kesinlikle okumanızı tavsiye ederim. Kitapla kalın...

İlyadaHomeros · Türkiye İş Bankası Yayınları · 20147,3bin okunma

·

537 görüntüleme

Bu yorum görüntülenemiyor

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.