Düşüncelerindeki değişim ve olgunlaşma, Ahmet Hamdi Tanpınar'ı “zaman” kavramı üzerinde daha da derin bir şekilde düşünmeye sevk etmiştir. Zaman üzerine düşünceler geliştirirken yine Bergson'a ve onun tekâmül (evrim) kavramına başvurmuştur. Tanpınar'a göre, geçmiş, şimdi ve gelecek “hâlde” toplanmıştır ve hâlin içinde ortaya çıkan ruh halleriyle yeniden yaratılan geçmişler ve gelecekler vardır (Taburoğlu, 2019, s. 308). Huzur'da bir bıçak sırtına benzetilen “hâl” hem mazinin yükünü taşıyan hem de onu çizgi çizgi değiştiren bütün olarak tanımlanmıştır (Tanpınar, t.y., s. 316).