Büyük bir baraj gölü depremleri nasıl harekete geçirir?
Bunun tümden kayaların üstüne binen yükün etkisiyle olduğuna inanmak zor; çünkü, bendin birkaç kilometre altına gelen ek basıncın kendisi, zaten var olan tektonik gerilimlerin yanında küçük kalır. (Hesaplamalar göstermektedir ki, birkaç kilometre aşağıda kayayı makaslamaya yarayacak farkı doğuran ek basınç yalnızca 1 bar -14.5 lb/inch²- dolayındadır; yerel fay kırıklarının bazı biçimleri bakımından bu ek gerilim ani faylanmayı başlatmaktan çok önleyici etki bile yapabilir.) Daha akla yakın bir tetikleme düzeneği şudur: Baraj rezervuarında toplanan suyun doğurduğu ek basınç, yerkabuğu kayalarının gözeneklerinde bir basınç dalgası ya da basınç vuruşu biçiminde yayılır. Yavaş yayılma hızı dolayısıyla, 5 kilometrelik bir uzaklığı kat etmesi -kayanın geçirgenliğine ve ne kadar çatlaklı olduğuna bakarak- aylar ya da yıllar alabilir. Fakat basınç dalgası en sonunda mikroçatlaklı bir kuşağa ulaşınca, çatlaklara suyu zorlar ve böylece, zaten var olan tektonik gerilimin ani bir kayma başlatmasını engelleyen kuvvetleri azaltır.
Sayfa 126 - TÜBİTAK Yayınları - Çeviri: Ülkü Tansel - II. Basım, 2008Kitabı okudu
·
74 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.