Tanpınar'ın ilk romanı olan Huzur, günümüzde Türk edebiyatının en önemli klasiklerinden biri sayılıyor fakat maalesef ki diğer klasiklerimiz gibi hak ettiği değeri görmüyor. İçimizden kaç kişi Tanpınar'ı ve onun döneminin aydınlarını anlamak için çaba sarf ediyor bilmiyorum bana kalırsa bu sayı oldukça az, tam olarak da bu sebepten dolayı bu esere değer verilmediğini düşünmekteyim. Hemen hepimiz okul çağında gerek öğretmenleri gerekse büyükleri tarafından Tanpınar güzellemeleri duymuşuzdur ama neden övüldüğünü, neden kıymetli ve okunmaya değer olduğunu hiç düşünmemişizdir daha doğrusu kimse bize bu konuda bir fikir vermemiştir. Tanpınar diğer yazarlarımızda olduğu gibi okunup anlaşılmamış ve anlaşılmak adına da pek çaba gösterilmemiş bir münevver. Onun garp ve şark, eski ve yeni, geçmiş ve gelecek hakkındaki çıkarımları bugün dahi geçerliğini koruyan, yol gösteren, zihinlerde bir meşale yakan cinsten fikirler barındırıyor. Ne yazık ki biz bu fikirleri oturup tartışmak, kendimize varsa şayet bir yol çizmek, yönümüzü tayin etmek ve tam olarak ne olduğumuzu anlamak yerine etrafımıza vasat tavsiyelerle "Büyük yazar, mutlaka okunmalı, çok büyük adam" tarzında söylemlerde bulunuyoruz. Peki Tanpınar'ı büyük ve değerli kılan nedir biraz da bunu konuşmalıyız. Tanpınar yaşadığı dönem içinde herhangi bir siyasi ideoloji içine girmeyip, kendini herhangi bir tarafın adamı olarak nitelendirmemiş, şahsi çıkarları uğruna birilerinin işine yarayacak fikirleri pazarlayan, toplumu ferdi menfaatler uğruna yanlışa sürükleyenlerden de olmamış. O hemen her eserinde ve her konuşmasında bizatihi ferdin ne yapması gerektiğini yine ferdin kendisine anlatmaya çalışmış, toplum olarak yönümüzü tayin etmek adına ne yapmalıyız, bir doğulu mu yoksa batılı gibi mi yaşamalıyız, geçmişte mi yoksa gelecekte mi kalmalıyız bunu anlatmaya çalışmış. Eserleri aracılığıyla yaptığı bu anlatımlarla gerek Türkçeyi kullanmaktaki istidadı gerek fikirlerinin sarihliği gerekse üslubunun nahifliği açısından döneminin çok ilerisinde bir çizgi yakalamış. Söz gelimi Huzur'da İkinci Dünya Savaşı konusunda yer alan bu pasajda bize her ne kadar tartışmayı yapan kişiler eserin karakterleri gibi görünse de biz Tanpınar'ın perdenin arkasından bize sesini duyurduğunu fark ediyoruz. " -İnsanlıktan ümit kesilir mi? Yalnız harpten iyi şey ummuyorum. Medeniyetin yıkımı olacaktır. Ne harpten, ne ihtilallerden, ne de halk diktatörlerinden birşey çıkacağını umuyorum. Harp Avrupa'nın, belki dünyanın mutlak felaketi olacaktır." Bu satırlarda olduğu gibi Tanpınar'ın içtimai ve edebî kimliğinin yansımalarını eseri üzerinden takip edebiliyoruz. Huzur da yazarın diğer eserleri gibi bu yansımaların yoğun bir şekilde yer aldığı kıymetli bir kitaptır Bu esere hak ettiği değeri vererek okursak eser boyunca bize edebî ve fikri bir şölen sunan bu yazarımıza bir teşekkür etmiş oluruz.

HuzurAhmet Hamdi Tanpınar · Dergah Yayınları · 201916,4bin okunma

·

205 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.