Eğer dünyaki bütün deprem büyüklükleri karşılaştırılacaksa, (şiddette olduğu gibi) nüfus yoğunluğuna ve inşaat türüne bağlı olmayan bir ölçüye gerek vardır. Gerek insan olan, gerekse insansız bölgelerdeki depremlere uygulanabilen tam anlamıyla niceliksel bir büyüklük ölçeğini 1931 yılında Japonya'da ortaya koyan K. Wadati oldu; bunu, 1935 yılında Kaliforniya'da müteveffa Profesör Charles Richter geliştirdi. Yöntem bir sismografin ölçtüğü dalga genliklerinden yararlanır. Buradaki düşünce, gökbilimcilerin teleskop yardımıyla görülen bağıl parlaklığa dayalı yıldız büyüklüğü sıralaması yardımıyla yıldızları derecelendirmelerine benzemektedir.
Deprem büyüklükleri çok büyük çeşitlilik gösterdiği için, yersarsıntılarının genliği de depremden depreme binli çarpanlarla değişme gösterir. Bu nedenledir ki, sismograflarda ölçülen dalga genliği boyutlarını, bir matematiksel araç yardımıyla ölçeklemek en kolay yoldur. En yaygın olan yol, sayıların yerine logaritmalarını koymaktır. Başka bir deyişle, genlikleri kullanmak yerine, bunların üsleri kullanılır. İlkin yakındaki bir deprem kaynağını ele alalım. Richter, yerel bir depremin büyüklüğünü, deprem dış merkezinden 100 kilometre uzaktaki bir standart sismografta (milimetrenin binde biri türünden) kaydedilen en büyük deprem dalga genliğinin, 10 tabanına göre logaritması olarak tanımladı. Logaritma ölçeği kullanıldığı zaman, deprem büyüklüğünün her bir birim yükselmesinde, deprem dalgalarının genliği 10 kez artar (örneğin, 4 ve 5 büyüklükleri için, 10⁵/10⁴ = 10).
Sayfa 207 - TÜBİTAK Yayınları - Çeviri: Ülkü Tansel - II. Basım, 2008 • Depremin BüyüklüğüKitabı okudu
·
86 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.