Tanrılar'dan ateş çalan Prometheus
Bu kitap Yunan Mitolojisi'ne yeni başlayanlar için bir sözlük niteliği taşımakta. 
Hesiodos tarafından M.Ö 7. Yy'da yazıldığı tahmin edilen bu eser 2 bölümden oluşmakta. İlk bölüm (Theogonia) dinsel öğeler yer alırken ikinci bölümde (İşler ve günler) gündelik yaşama dair bilgiler yer almakta. 9 puan verdiğim bu eseri bu kadar kısa bir anlatımla bitirmek gibi bir gaflete düşmeyecem elbette.
Hesiodos'u tanıyalım evvelâ. M.Ö. 7. Yy. yaşadığına dair rivayetler olan yazar, 
Homeros la beraber en büyük epik yazar olarak anılmakta. Efsaneye göre Askra şehrine yakın bir yerde koyun güderken ilham perileri (musalar) tarafından kendisine şairlik yetisi verilmiştir. Eserlerinde barındırdığı konulardan yola çıkarak ilk ekonomi ve iktisat tarihçisi olarak kabul görmektedir. Günümüze iki eseri ulaşmıştır ve bu iki eser tek kitapta 
Theogonia - İşler ve Günler'de derlenmiştir. Şimdi asıl konuya yani kitaba geçebiliriz.
Theogonia - İşler ve Günler kitabında öncelikle Theogonia'ya bakalım. Üstadın bu bölümü, evrenin yaratılışı, tanrıların doğuşu, tanrıların ve tanrısal varlıkların soyları gibi Yunan kozmolojisini kuran meseleler ile belli başlı Yunan efsanelerini konu alan epik bir eserdir. Ama onun öncesinde bu kutlu görevi nasıl aldığına bakmak lazım. Kendisine musalarca (Zeus'un 9 kızı, ilham perilerince) ilham edildiği üzere başta Zeus olmak üzere tanrıları ve doğa olaylarını anlatmakla başladı. Efsaneye göre Helikon yamaçlarında çobanlık yapan ve koyun güden Hesiodos kardeşimize musalar şöyle sesleniyor:
"Dünyanın yüz karası zavvallı yaratıklar,
Sizler ki hep birer karınsınız sadece.
Biz yalan söylemesini biliriz gerçeğe benzer,
Ama istesek dile getiririz gerçekleri de."
Böyle konuştu Zeus'un kızları Hesiodos'la. Ona kendi mesajlarını yaymalarını buyurdular. O da bu makbul görevi üstlendi. Başladı Kronos'un oğlu olan Tanrı Zeus'a övgüler düzmeye. (Kronos da Uranos'un oğludur). Zeus ile beraber açlık, sefalet , acı yoktur. Ta ki o talihsiz olaya kadar. Neydi o olay peki? (Kısa kesecem)
Efsaneye göre her şey güllük gülistanlık giderken Zeus tarafından ölüme gönderilen Prometheus bir şekilde hayatta kalır (Zeus'un oğlu Herakles sayesinde ) ve bir gün Zeus'tan ateş çalıp (bir kamışın içinde) insanlara dağırtır. Ve insanlar ateş sayesinde yeni şeyler üretmeye konforlarına konfor katmaya başlamışlar. Tabi bunu duyan Zeus öfkeden deliye döner ve Homeros tarafından kendisine atfedilen şimşekten fazlası olduğunu hemen kanıtlar. Bu ateş çalma hadisesinden sonra tüm insanlığı lanetler ve kötülüğün fitilini ateşler.Artık rahat yoktur insana.
Şimdi buraya kadar kısacık anlattıktan sonra Pandora yı ve o meşhur kutusunu anlatmadan geçmek olmaz.
Ateşi çalınan Zeus hıncını alamaz ve emri altındaki kötülük ve güzellik tanrılarını çağırır. İlk başta demircilik ve ateş tanrısı namı değer Hephaistos a (güzellik tanrıçası Afrodit'in kocası) şöyle buyurur:
"Bir parça toprak al, suyla karıştır,
İçine insan sesi ve insan gücü koy,
Bir varlık yap ki yüzü ölümsüz tanrıçalara benzesin, bedeni güzelim genç kızlara.."
Diğer tanrıların yardımıyla yaratılan bu eşsiz kadının adı Pandora'dır. (Bütün tanrıların armağanı anlamına gelir). Pandora'nın elinde hediyelik bir kutu var ki içinde envai çeşit kötülükler... Zeus bu kusursuz kadını Prometheus 'un kardeşi Epimetheus 'a gönderir. Daha önce abisi tarafından türlü tuzaklara karşı uyarılan Epimetheus, Pandora gibi bir kadına karşı bu uyarıları unutur, bu güzelliğe karşı ne çare... 
William Shakespeare'nin dediği gibi: "Kadın zaaf demekmiş meğer."
Zaafına yenik düşen Epimetheus'a takdim edilen hediye kutusu açılır. (Pandora'nın kutusu). İçindeki tüm kötülükler etrafa saçılır. Kutuda yalnızca umut kalmıştır ve umut tam çıkacağı sırada Pandora kutuyu kapatır. O günden sonra insanların başından bela eksik olmaz.
"Umut en son kütülüktür" diyen 
Friedrich Nietzsche'nin toprağı bol olsun.
İkinci bölümde (İşler ve Günler'de) ozan kardeşimiz Hesiodos insanlık tecrübesine dayanarak adalet, erdem, çalışma, aile, cömertlik, hak, hukuk, düzen ve doğruluk gibi kavramların "gerçeğini" söyleyerek dokunur; tarım, denizcilik işlerine dair işlevsel bilgiler sunar; ayın uğurlu ve uğursuz günlerini sıralar.
Kadınlar hakkında söylediklerine hiç değinmek istemiyorum, pek iyi şeyler değil:)
Buraya kadar sabırla okuyan arkadaşlara çok teşekkürler. Son bir çıkarım yapmak istiyorum. Diğer tek tanrılı dinler ile bu yazmış olduğum efsanenin benzerliğinin, siz dikkatli okurların gözünden kaçmadığına eminim.
Başlangıç olarak: Çoban olan Hesiodos size çobanlık yapan Hz. Yusuf'u , Hz.Musa'yı bir dönem çobanlık yapmış peygamberimizi ve kulağımıza çalınan diğer peygamberlerin hayatlarıyla küçük bir benzerlikten bahsetmiyorum. Mesela Hz. Musa çobanlık yaptığı esnada bir çalının yandığını ve yaratıcının o yanan çalının arasından onunla konuştuğunu herkes bilir. Kuyuya atılan Hz.Yusuf'la Cebrail meleğinin konuştuğunu da. Hesiodos ile kimler konuştu peki? Dünyada tüm olan biteni Zeus'a ileten kızları (musalar) yani İlham perileri. Size melekleri anımsatmış olabilir değil mi?
Hz. Adem ve Hz. Hava meslesine bakalım. Cennet bahçesinde her şey şen şakrakken, yasak elmadan dolayı Allah onları yeryüzüne gönderip aslında dolaylı olarak tüm insanları cezalandırmamış mıdır? Prometheus ne yapmıştı peki? Zeus'tan ateş çalmış yani yasak bir şeyi yapmış. Zeus sonra ne yapmış? Her şey güllük gülistanlıkken bu olaydan sonra tüm insanlığı cezalandırıp başlarına türlü belalar salmış.
İlk insan (Hz Adem) çamurdan yapılmamış mıdır? Hz. Havva yaratılmasında, Hz.Adem'in sağ böğründeki on üçüncüncü kaburga kemiği de bedenine eklenmemiş miydi? Son aşamada Allah (insana) kendi ruhundan üflememiş miydi?
Zeus tarafından yaratılan ilk başta su ve toprakla şekillendirilen Pandora'yı bir parça anımsatmıyor mu? Yani Antik Yunan mitolojisinin Havva'sı diyebilir miyiz Pandora için?
Bu benzerilikten gayem acaba Hesiodos 'in de bir peygamber olup olmamasıyla alakalı merakım tabi. Verdiği mesajlar, her ne kadar Zeus'a (Tanrı'ya) sunulmuş olsa da evrensel bir dil kullanıldığını da hesaba katıyorum tabi.
"Ben de, oğlum da vazgeçeriz hemen bugün doğruluktan,
Eğer Hak (yaratıcı) hoş görürse haksızlığı..."
ss 194
İsa'dan önce 7. Yüzyılda yaşamış bir insan hakkında sadece teori üretiyorum. Zira yer yüzüne çeşitli zamalarda yaklaşık 124 bin peygamberin geldiğini de unutmamak gerek.
Neyse dostlar aklı yaratan Allah'a şükürler olsun diyip beğendiğim bu eseri siz değerli kardeşlerime de tavsiye ediyorum.
Sevgi içimizde
··
1.349 görüntüleme
Bu yorum görüntülenemiyor
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.