Yunus Suresi 3. Ayet
3. Kuşkusuz rabbiniz, gökleri ve yeri altı günde yaratan, sonra da (yarattığı) arşa hâkim olan, her işi yöneten Allah'tır. O izin vermedikçe şefaat edecek biri de yoktur. İşte bu Allah sizin rabbinizdir, öyleyse O'na kulluk ediniz. Bunları düşünmez misiniz!
[Allah'ın kendini "her işi yöneten" şeklinde nitelemesi, tarihî olarak müşriklere, evrensel olarak da bazı düşünce sistemlerine cevap teşkil etmektedir. Allah her işi yönettiğine göre, belli işler için başka tanrılar edinmek mantiki olarak gereksizdir. Ayrıca Allah, yarattıktan sonra varlıklarla ilgisini kesmediğine, bütün yaratılmışları çerçeveleyen arşa hâkim olduğuna, her an yarattığına ve her işi yönettiğine göre, "Tanrı yarattıktan sonra varlıklarla ilgisini kesmiş, hâşâ istirahata çekilmiştir" diyen din ve felsefelerin bu düşüncesi isabetli değildir ("altı günde yaratma" ve "arşa hâkim olma" konusu için bk. A'raf 7/54, şefaat konusu için bk. Bakara 2/255).]
Sayfa 207Kitabı okudu
·
282 görüntüleme
[Her ne kadar âyetteki "altı gün"ü, dünya günüyle altı gün diye anlayanlar olmuşsa da, gökler ve yer yaratılmadan önce günden söz edilemeyeceği için, buradaki altı günü, "altı devir" diye anlamak uygun olur. İstivâ kelimesi, istiare veya temsil yoluyla, "üstün bir konumda hükmedip yönetme"; arş ise yine aynı yolla, "en üstün yönetim ve hükümdarlık mevkii" şeklinde anlaşılmaktadır. Selef denilen ilk dönem âlimleri, âyetin verdiği bilgiye tartışmasız inanıp te'vil ve yoruma gitmemek, asıl anlamını Allah'a havale etmek gerektiğini savunurlar. Nitekim İmam Mâlik'e "arşa istivâ"nın ne anlama geldiği sorulduğunda, "İstivâ mâlûm, keyfiyeti meçhul, buna inanmak zorunlu, soru sormak da bid'attır" dediği rivayet olunur. Buna rağmen sonraki müfessirler, "arşa istivâ"yı "Allah'ın, bütün mevcudattan üstün ve aşkın bir hâkim-i mutlak olarak evrene ve evrendeki her şeye hükmetmesi, onları, düzenleyip yönetmesi" gibi anlamlarda yorumlamışlardır.
"Halk (yaratma) ve emir'i (buyurma) hem madde hem mâna âlemine genelleştirerek cümleyi, "Maddesiyle mânasıyla her şeyi var eden O'dur, buyuran O'dur, yaratma ve yönetme O'na aittir, varlık O'nun yarat- tıkları, varlığın kanunlari O'nun emridir..." şeklinde anlamak daha isabetli olur.]
(A'râf 54. Âyet tefsiri)
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.