Toprak Ana Dünya Kadınlar Gününde Atatürk'ün bir sözünü paylaşmıştım. "Yeryüzünde gördüğünüz her şey kadının eseridir" diye.. Gelgelelim o gün bu iletiyi görenler.. Allah Allah olur mu öyle şey? Der gibi yorumlar aldım. İçimden ister kabul edin, ister etmeyin, ama öyle demek, gelmişti.. Bir yerde okumuştum. Victor Hugo'nun bir sözü vardı. "Hepimizin bir annesi var Toprak." diye. Hatta aranızda bilen var mı? Bilmiyorum. "İlkbaharda usul usul yürü; toprak ana hamiledir, denir.. Açıkçası Toprak deyince ne anlıyoruz? Toprak sadece üzerine bastığımız, bitkilerin yetiştiği yer mi? Toprağa, Ana sıfatının verilmesi, sizce bu yüzden mi? Bana kalırsa hiçte değil.. Toprak bunlardan çok daha fazlası.. Bir ananın gözyaşlarını okuyoruz kitapta.. Toprağa içini döküyor. Caynak, Kasım, Maysalbek; üç oğlu ve kocası Savankul savaşa gidiyor, bir daha dönemiyorlar. Ama o, yine de çaresizim demiyor, gelini Aliman'la hayata dört elle sımsıkı sarılıyor, İçlerindeki umudu hiçbir zaman tüketmeden.. Tesellisi "Toprak Ana'ya" dayanarak.. Savaştan arta kalan açlık, sefalet, yoksulluk, ölüm haberleri.. Her geçen gün yürekleri dağılıyor. Dayanılır mı bu acılara? Savaş, yandığın yerde sön.. Bizlerden uzak ol.. Bize yardım et Toprak Ana, savaş bitsin. Eski günlerdeki gibi huzur bizleri bulsun.. ### Son söz.. Kuşkusuz, Toprak Ana çok kıymetli bir eser. Tolganay'ın toprakla dertleştiği satırlar, okuyucuyu etkisi altında bırakıyor. İçinizden Toprak Ana gibi Tolganay'ın sırtını sıvazlayıp "üzülme geçecek, bitecek bunlar" demek geliyor. Demem o ki Değerli Dostlar, eserle birlikte sizler de artık bir "Toprak Ana" oluyorsunuz. Kırgızlı yazar Cengiz Aytmatov'un kalemi gerçekten muazzam. Yazar okuyucunun bam telini yakalamayı çok iyi başarmış. Mutlaka okuyun, derim. Eminim Aşık Veysel'in söylediği gibi aynı zamanda toprak, sizlere de yaren olacaktır. Bir sonraki incelemede görüşmek dileğiyle.. Sevgiyle kalınız.. ๑ ◕‿◕ ๑