Kudüs Neresidir?
Kelime olarak Kudüs, Arapçada “temiz, arı, kut- sal, mukaddes” anlamlarına gelen “سدـق” (kaduse) kökünden gelmektedir. Akdeniz’in doğu sahille- rinden sadece 55 kilometre içeride bulunmasına rağmen deniz seviyesinden 720-800 metre yük- sekliğe sahip olduğundan karasal iklime daha ya- kın bir iklimi vardır.
Bilinen tarihi günümüzden 5.000 yıl kadar ge- riye giden şehir, tarihî olarak sırasıyla Yahudilik ve Hristiyanlığın en kutsal mekânlarına ev sahipliği yapmış ve en son olarak da İslam’ın gelişi ile yep- yeni bir kimliğe kavuşmuştur. Bu süreçle kutsallı- ğı perçinlenen kent, bugün dünyadaki insanların %80’den fazlasının inandığı üç semavi din açısın- dan en kutsal mekânlardan biridir. Bu özelliği, Ku- düs’ün paylaşılamayan bir beldeye dönüşmesine ve son 1.400 yıldır kentin sahipleri olan Müslüman- ların da hedef haline gelmesine sebep olmuştur.
Kudüs, tarih boyunca bütünlüklü yapıda bir şe- hir olsa da son yarım asırdır ikiye bölünmüş bir gö- rünümarz etmektedir. Doğu ve Batı Kudüs olarak ayrılan şehrin bütün dinî ve tarihî mirası ise doğu kısmında bulunan “Eski Şehir” (Old City) çevresin- de yoğunlaşmaktadır.
Mescid-i Aksa’nın da içinde yer aldığı Eski Şehir kısmı, tarihin erken dönemlerinden itibaren koru- ma amaçlı olarak surlarla çevrilmiştir. Bu surların farklı noktalarda açılmış olan sekiz kapısı vardır.
Doğu Kudüs dağlık ve ağaçlık alanlarla çevrili bu- lunduğundan İsrail yerleşim birimlerinin büyük bö- lümü bu bölgelere inşa edilmektedir. Kudüs ken- tinin yukarıda belirtilen Eski Şehir kısımlarına ila- ve olarak önemli mahalleleri Şufat, Şeyh Cerrah, Vadi el-Cevz ve Silvan’dır. Sakinlerinin tamamı- na yakını Müslümanlardan oluşan bu mahalleler, Yahudi yerleşimleri önünde büyük bir engel oluş- turarak Mescid-i Aksa için doğal bir tampon böl- ge meydana getirmektedirler. İsrail işgal rejimi-nin bu mahallelerde yıkımlara öncelik vermesi de çok taktiksel bir adım olarak bu savunma duvarı- nı yok etmeye yönelik bir hamledir.
Eski Şehir bölümünün her yanı yerleşim yerle- riyle dolu olduğundan yeni iskânların büyük bölü- mü tepelik alanlar olan el-Meşarifi, el-Katamun ve el-Mukabber mahallelerine yapılmaktadır.
Kentin batısı ise 1948 yılında İsrail rejimi tara- fından işgal edilmiş olup çok erken dönemden iti- baren bölge Yahudilere ait bina ve mabetlerle dol- durulmuştur.
Ahmet Emin Dağ
·
57 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.