Aidiyet, vatan, kökler, kimlik ve milliyetle ilgili beni derinden etkileyen, muhteşem bir roman Köken. Öncelikli olarak kişisel bir açıdan ele alıyor meseleyi yazar ve kendi geçmişini oldukça filtresiz ve samimi anlatıyor, öyle ki okurken herkesin kendinden, kendi geçmişinden bir parça bulup duygulanacağını düşünüyorum. Hemen herkes için geçmiş, anneanne ya da babaanne, dede gibi bir aile büyüğüyle paylaşılanlar, belki onlarla beraber yapılan bir rutin ya da ritüel, bağ kurduğumuz bir oyuncak, hafızamıza kazınan ve kafamızda sürekli dönüp yaşadığımız belirli anlar, aile bireyleriyle özdeşlenen acı-tatlı söz ya da akışkanlıklardır bence. İşte yazar da bunları anlatıyor okura: babaannesini, onunla atalarının köyüne yaptıkları yolculuk başta olmak üzere paylaştığı anıları, aile bireylerinin her birinin kendine has alışkanlık ve kişisel özelliklerini, çocukluğunu ve gençliğini aktarırken aslında kişisel bir hikayeyle her okura dokunmayı başaran bir kurgu ortaya çıkarıyor. Bu yanıyla muhteşem bir büyüme hikayesi kitap. Bu kişisel hikayenin arka planında ise Yugoslavya tarihi var: İkinci Dünya Savaşı, savaş sonrası dönem, Tito ve ardından iç savaş, kıyım ve dağılma. Hikayenin bu kısmında da köken meselesine siyasi açıdan yaklaşıyor yazar. Irk, milliyet ve etnisitenin, politikaya nasıl alet edildiğini; iktisadi amaçları perdeleyip kitleleri manipüle etmek, kışkırtmak, insanları ötekileştirmek, birbirine düşman etmek ve en nihayetinde savaşa sürüklemek için nasıl kullanıldığını kendi ülkesi özelinde muazzam işliyor. İç savaş nedeniyle ailesiyle beraber Almanya’ya göç eden Stanisic’in hikayesinin bu bölümünde de göçmenlik, ırkçılık, adaptasyon ya da asimilasyon, vatandaşlık kavramları daha da farklı bir boyut kazanıyor. Tüm bu anlattıklarının yanı sıra anlatım tarzıyla da kendine hayran bırakıyor Stanisic. Sanki bir dostunuz sizi karşısına oturtmuş da size ailesini, geçmişini bir sohbetin doğal akışında anlatıyormuş gibi aktarıyor hikayeyi. Kronolojik bir sırada anlatmıyor olayları; daha ziyade söz sözü açmışçasına, belirli olay, tema ve anların etrafında dönerek inşa ediyor hikayeyi. Çağdaş edebiyata mesafeli ya da klasik roman tarzına bağlı okurlara farklı gelebilir ilk başta ama ben okudukça yazarın hikayesini bu şekilde aktarabilmesine hayran kaldım. Okurken bir yandan yazarın tüm ailesi, ailesinin köyü, yaşadıkları kafamda canlandı diğer yandan da kitap beni kendi çocukluğuma, alıp götürdü. Kısacası her şeyiyle çok ama çok beğendim.

KökenSasa Stanisic · İletişim Yayınları · 2021121 okunma

·

1.680 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

İpek Dadakçı