Devlet hakında yazmadan önce, Devlet’i daha iyi anlamak adına Antik Yunanistan tarihi ile başlayalım. Antik Yunanistan, bugünkü Yunanistan toprakları ile Küçük Asya'da (Anadolu) yaşayan toplumların kurduğu devlet ve uygarlıkların, MÖ 756 (Arkaik dönem) ile MÖ 146 (Roma işgali) tarihleri arasında hüküm sürdükleri bölgenin adı. Balkanlar'a göç eden Yunan kabilelerin kurmuş olduğu Yunan şehir devletleri demokrasinin ilk temellerinin atıldığı yerlerdir. Eshilos, Aristofanes, Euripides, Sofokles, Aristo, Eflatun, Sokrates, Herodot ve Ksenofon gibi büyük filozofların yetiştiği Atina, Sparta, Tebai ve Nakşa gibi büyük şehirler gerek birbirleriyle gerek o dönemin en önemli güçlerinden biri olan Persler ile üstünlük mücadelelerine girmişlerdir. Antik Yunan uygarlığının zirveye çıktığı, en çok geliştiği dönemler İskender yönetiminde olmuştur. Yunan kültürü içinde bir eğitim almış olan İskender, babası II. Filip'in ölmeden önce hazırlamış olduğu ortamı kaybetmemiş, Antik Yunan kültürünü batıda Makedonya'dan doğuda Hindistan'a, kuzeyde Fergana'dan güneyde Mısır çöllerine kadar yaymıştır. Kitaba gelecek olursak, kitapta ideal bir devletin nasıl olması gerektiği anlatılır. Antik Yunan medeniyetinin parlak dönemlerinin son demlerine yetişen Platon’un (Eflatun) elimizdeki devlet isimli yapıtı aslında on ayrı bölümden oluşur. Öğretmeni olan Sokrates, diyaloglar şeklinde geçen kitabın baş aktörüdür. Platon bu eserinde hayalindeki ideal devletin nasıl olması gerektiğini karşılıklı tartışmalar şeklinde resmetmek ister. Oluşturduğu devlet yapılanmasında kendinden önceki Sparta devlet modelinden ciddi olarak etkilendiği söylenir. Devlet, Sokrates'in sağlıklı ve mutlu bir toplum hayatı için düşündüğü devlet modelini sohbet/tartışma ortamında anlatan Platon'un bir eseridir. Günümüzdeki devlet felsefesi üzerinde temel kaynaklardan biri olması açısından önemlidir. Aynı zamanda mutluluk felsefesi üzerine yazılmış bir metindir. Eserde Platon'un hocası olan Sokrates'in konuşmaları yer almaktadır. Platon, Devlet adlı eserinde ideal devletin nasıl olacağını belirtmiştir. Bu devlette insanlar üç sınıfa bölünmüştür; Çalışanlar (işçiler, çiftçiler, zanaatkarlar), bekçiler (askerler) ve yöneticiler. İşçi sınıfı çalışıp üretimde bulunarak devletin maddi ihtiyaçlarını karşılar. Bekçiler sınıfı toplum içinde güvenliği ve dışarıya karşı devletin varlığını savunur. Yöneticiler sınıfı ise devleti yönetir. Bu toplumda her sınıfın bir erdemi vardır. İşçi sınıfının erdemi kanaatkar olmak, bekçi sınıfının erdemi cesaret, yöneticilerin erdemi ise bilgeliktir. Ayrıca bu toplumda kadın-erkek eşitliği mevcuttur. Platon’un açtığı bu ütopik devlet anlayışı yolu, gelecekte hem Doğu hem de Batı felsefelerinde temsilciler bulmuştur. Coğrafya kader değildir. Aynı toprak parçası üstünde yaşadığımız insanların 2400 yıl önce tartıştığı, sorguladığı şeyleri biz hala sorgulayamıyor, sorgulamayı akıl edemiyoruz. Sorgulamayı teşvik etmeyi bırak, sorgulamaya engel bir eğitim sistemiyle bunlardan haberdar olmak bile iyi bir şey. Platon, bu kitabını soru cevap şeklinde olan diyaloglardan oluşturmuştur. Kitapta kendi görüşlerini hocası Sokrates'in ağzından yansıtmıştır. Dil oldukça sade ve neredeyse kitabın tamamı diyalog şeklinde. Düşünmeye sevk eden, felsefik, kuru sözler içermeyen harika bir eser. Oldukça akıcı ve gerçek olgulardan bahsedilmektedir. Kesinlikle öneririm, iyi okumalar dilerim.

DevletPlaton (Eflatun) · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 201926,6bin okunma

·

1.104 görüntüleme

F.

@fildisikulee ·

19 Eylül 2023 11:46

Güzel inceleme olmuş emeğinize sağlık Hocam. "Coğrafya kader değildir..." ile devam eden cümle ile çok iyi özetlemişiniz.Okurken de zaman zaman aklıma geldi bu düşünce.Sahsi fikrim bu kitaptan bizim payımıza düşen kısım en çok da burası.Kendimizi aşırı teslimiyetçi anlayıştan her şeyi kadere bağlama fikrinden bir an evvel sıyırıp atmamız lazım.

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.