Fyodor Mihayloviç Dostoyevski, 19. yüzyıl Rus edebiyatının en derinlikli ve psikolojik yönü en güçlü yazarlarından biridir. Yeraltından Notlar, onun varoluşsal sorgulamalarla dolu erken dönem eserlerinden biridir. Kitap, toplumdan izole olmuş, ismi verilmeyen bir anlatıcının iç dünyasına ve düşüncelerine açılan karanlık bir kapıdır. “Yeraltı adamı” olarak tanımlayabileceğimiz bu karakter, bireyin toplumla, kendisiyle ve ahlakla kurduğu ilişkiyi sorgular. Hayatla barışamayan, sürekli iç çatışmalar yaşayan bu adamın gözünden insan doğasına dair oldukça keskin ve rahatsız edici yorumlar yapılır. Roman, yalnızca bir bireyin içsel çözümlemesi değil; aynı zamanda modern insanın yabancılaşmasına dair bir manifestodur.
Dostoyevski’nin anlatım dili zaman zaman ağır ve karmaşık olsa da, bu üslup yeraltı adamının zihinsel gelgitlerini başarıyla yansıtır. İç monologlarla örülü yapı, okuru karakterin zihninde sıkışmış hissettirse de, bu bilinçli bir tercih gibi durur: okur da anlatıcıyla birlikte varoluşsal sorgulamalara sürüklenir. Yer yer ironik, yer yer çarpıcı bir şekilde samimi olan anlatım, kitabın felsefi yönünü daha da derinleştirir. Okurken insan doğasına ve özgür iradeye dair sorularla karşılaşmak kaçınılmaz. Kendini ve toplumu sorgulamaktan çekinmeyen okurlar için Yeraltından Notlar kesinlikle okunmaya değer, düşündürücü ve sarsıcı bir eserdir. Tavsiye ediyorum.
Yeraltından NotlarFyodor Dostoyevski · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 2020145,6bin okunma